Réttur - 01.04.1972, Blaðsíða 80

RITSJÁ
Georg Lukács: Lenin. — Pax for-
lag A/S. Oslo 1970.
Þessi bók Georgs Lukács um
Lenin og ,,innbyrðis samhengi milli
hugsana hans" var skrifuð 1924 í
Vin og henni fylgir nú mjög merk-
ur eftirmáli, sem Lukács reit i
Budapest 1967. Ræðir hann þar,
einnig af gagnrýni, þetta æskurit
sitt, sem á erindi til allra þeirra,
sem vilja reyna að skapa sér
rétta mynd af Lenin, án allrar
tignunar, en með fulla innsæi í
mikilleik þess manns.
Bókin er í kiljubroti 130 síður.
Paul A. Baran og Paul M. Sweezy:
Monopolkapitalen. — Pax forlag
A/S. Oslo 1971.
Hið fræga rit bandarísku marx-
istanna Baran og Sweezy um ein-
okunarauðvaldið („Monopoly
Capital" er hinn enski titill) er
nú komið út á norsku, gefið út
af hinu athafnamikla, sósíalistiska
útgáfufélagi Pax, en þýtt af Fritz
Nilsen. Eru þetta tvö hefti i kilju-
broti, samtals um 370 siður.
Þetta er með beztu rannsóknum
á efnahagsþróun auðvaldsríkjanna
siðan Lenin reit bók sína um
heimsvaldastefnuna og Eugen
Varga sínar merku rannsóknir á
heimskreppunni og á þróun im-
perialismans. Bók þessi á mikið
erindi til allra þeirra Islendinga,
sem vilja fá rétta mynd af auð-
valdsheiminum eins og hann er
nú og alveg sérstaklega af valdi
þeirra risavöxnu einokunarhringa,
sem drottna í því atvinnulífi, sem
vissir fjölmiðlar reyna að telja
mönnum trú um að sé „frjálst".
Gunnar Adler-Karlsson: Vest-
blokkens okonomiske krigforing.
Pax Forlag A/S. — Oslo 1970.
Þetta er vísindaleg rannsókn á
efnahagsstriði Vesturlanda, —
rikja Atlandshafsbandalagsins —
við sósíalistisku rikin. Höfundur
hefur rannsakað þetta svið allt
mjög náið. Doktorsritgerð hans í
lögfræði fjallaði um „Western
Economic Warfare — 1947—’67",
(efnahagsstríð Vesturlanda 1947
—’67) og vakti hún mikla athygli.
Hann hefur verið ráðunautur
UNCTAD í málum er snerta við-
skipti „Austurs og Vesturs”.
Gunnar Myrdal ritar inngangsorð.
Höfundur sannar hvernig 14 ríki
Nato hafa stundað samsæri árum
saman, stjórnað af leynilegri mið-
stjórn, til þess að hindra verzlun-
arviðskipti austur á bóginn og
auðvitað farið á bak við þing og
viðkomandi þjóðir. Þannig hefur
þetta gengið í 20 ár. — Þetta er
lærdómsrik bók fyrir alla þá, sem
skygnast vilja bak við tjöldin i
samsæri auðvaldsrikjanna.
Eftirtektarvert er að Island er
eina Nato-ríkið, sem ekki var með
í þessu Nato-samsæri, hefur ekki
gengið undir ok „Cocom", en svo
er nafn nefndar þeirrar skamm-
stafað, sem skipuleggur viðskipta-
bannið. Það voru Bandaríkin, sem
frumkvæðið höfðu, og hin ríkin
beygðu sig í auðmýkt á tímum
Marshall-hjálparinnar og síðan. En
þræðir samsærisins hafa náð til
miklu fleiri landa en Nato-ríkjanna,
líka t. d. til Japans.
Fleiri Pax-bækur.
Pax gefur út mikið af bókum
um sósialistísk efni. Hér skal
minnst á tvær, sem fjalla um rik-
isvaldið í þjóðfélögum auðvalds
og sósialisma.
Ralph Miliband er enskur sósí-
alisti, sem er annar aðalútgefandi
„Sócíalist Register", sem áður
hefur verið kynnt í Rétti. Bók hans
um ríkisvaldið í auðvaldsþjóðfé-
laginu. „Statsmakten i det kapit-
aliske samfund, en analyse av
maktsystemet undir sen-kapital-
ismen“ er mjög eftirtektarverð
skilgreining á þróun og hagnýt-
ingu ríkisvaldsins í atvinnu- og
fjármálalífi auðvaldsins.
Svetozar Stojanovic er júgó-
slavneskur prófessor í hagfræði
og siðfræði í Belgrad. Bók sú, er
Pax gefur út eftir hann heitlr:
„Socialismen i dag. Idealer og
realiteter. Et marxistisk oppgör
med socialistiske land”. Bókin er
mjög hörð gagnrýni á ýmsa þætti
i stjórnmálum sósíalistisku land-
anna. Höfundur var í Kommúnista-
flokki Jugóslavíu til 1968 að hann
fór úr honum.
128