Réttur - 01.04.1972, Blaðsíða 29

ólfsson, tók þá afstöðu, að við ættum að kjósa
kratana til þess að koma í veg fyrir hugsanlegan
meirihluta ihalds og Framsóknar og vildi að við
afturkölluðum framboðið. Þetta tókum við mjög
óstinnt upp, rákum Valda úr flokknum með pomp
og prakt og ekki man ég betur, en að við höfum
kunngert brottreksturinn í blaði okkar og afneitað
með öllu þessum fráleitu skoðunum. Hvern þátt
þetta kann að hafa átt í því, að kratar fengu þá
miklu meira fylgi en nokkru sinni fyrr eða síðar, og
að kommúnistar fengu mun færri atkvæði, en efni
stóðu til, verður víst aldrei upplýst.
En hugsjónir Valda breyttust ekki þrátt fyrir
þetta víxlspor. Hann sótti um upptöku I deildina að
nýju 16. febr. 1936, og við vorum ekkert að erfa
við hann afbrotið.
FÉLAG
UNGRA
KOMMÚNISTA
Það mun hafa verið í lok ágústmánaðar 1933
að hér í bæ var að frumkvæði kommúnistadeildar-
innar stofnað Félag ungra kommúnista. En þessi
dreifing kraftanna þótti ekki vel gefast og voru
félögin sameinuð 25. okt. 1935, en þá hafði formieg
starfsemi þeirra beggja legið niðri síðan haustið
áður.
ÚTGÁFUSTARFSEMIN
Aftur var Gunnar Ben. hér á ferð um haustið
1933 og gerði hér nokkurn stanz. Meðreiðarsveinn
hans var Jakob Jakobsson, bróðir Áka.
Þeir félagar komu af stað okkar fyrsta blaði,
sem út kom 11. nóv. 1933 og gaf Gunnar því nafnið
UPPREISN
Jakob sá um tæknihlið útgáfunnar, „stenslaði"
blaðið og fjölritaði. Hvar þeir fengu áhöld man ég
ekki. Mig minnir að þeir hafi komið út tveim
blöðum, en þá tókum við við. Ýmislegt sögulegt
gerðist í sambandi við þessa útgáfu. Við áttum
hvorki ritvél né fjölritara. Einhvers staðar komumst
við þó yfir kassafjölritara, en ritvél urðum við að
fá að láni. Slik apparöt voru þá í fárra höndum.
Þá var hér I bæ hópur manna, sem kallaðir voru
Framsóknarkommúnistar. Þeir höfðu að vissu marki
samúð með okkur, af því að við reyndum að brjóta
niður veldi kratanna, en aldrei munu þeir hafa
reiknað með að við yrðum nokkurs megandi. Helgi
Pálsson var einna mest áberandi af Framsóknar-
kommúnistum. Hann átti ritvélarskrifli, stórt og
fornlegt. Hann var fús til að láta okkur gripinn,
en með það varð að fara eins og mannsmorð, svo
að ekki hlytist af stjórnmálalegt hneyksli. Var nú
gerður út leiðangur til að sækja vélina. Var Jó-
hannes fyrir liðinu, sem lagði í leiðangurinn kvöld
eitt í svarta myrkri. Til þess að eiga sem minnst
á hættu, fóru leiðangursmenn niður í fjöru, skut-
ust þar milli palla og bryggja og tókst að komast
áfallalaust á leiðarenda. Aldrei varð neitt hneyksli
af þessu ritvélarláni. Ég hafði þá varla nokkru
sinni augum litið ritvél og alls ekki snert slíkt verk-
færi og svipaða sögu mun hafa verið að segja
af hinum félögunum. En það kom i minn hlut að
vélrita blaðið. Má fara nærri um vinnuhraðann og
vandvirknina, en allt gekk þetta þó einhvern veginn.
Enginn var tilgreindur ritstjóri eða ábyrgðarmað-
ur blaðsins fyrst í stað. Varð það til þess, að
bæjarfógetinn, Kristinn Ölafsson, gerði það upp-
tækt og kallaði mig á kontórinn og spurði hver
ábyrgð bæri á þessari framleiðslu. Það kvaðst ég
vera fús að gera. Það vildi hann ekki taka gilt,
kvað hann mig ekki hafa aldur til að vera ábyrgð-
armaður blaðs. Varð það svo úr, að Sigmar Sig-
urðsson var skráður ábyrgðarmaður.
Uppreisn kom aldrei reglulega út og oft var
langt á milli blaða. Eitt sinn þegar blaðið hafði
lengi hvílzt, ákváðum við að hefjast aftur handa
og nú undir nýju nafni. Eftir nokkrar vangaveltur
varð það úr, að blaðið skyldi heita
LÝÐUR
Það kom fyrst út 1. maí 1937. Ekki varð því
langra lífdaga auðið — aðeins út árið. Þannig
samdist milli Alþýðuflokksins og Kommúnista-
77