Morgunblaðið - 15.10.2006, Qupperneq 62

62 SUNNUDAGUR 15. OKTÓBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
AUÐLESIÐ EFNI
Míkhaíl Gorbatsjov, fyrr-verandi leið-togi
Sovét-ríkjanna, kom til landsins á
miðviku-daginn. Hann hélt fyrir-lestur í
Háskóla-bíói á fimmtu-daginn til þess
að minnast þess að 20 ár eru liðin
síðan leiðtoga-fundur hans og Ronalds
Reagans, þá-verandi
Bandaríkja-forseta, fór fram í Höfða.
„Það er mér mikil ánægja að vera
kominn hingað aftur 20 árum eftir fund,
sem markar, að mínu viti, mikil
tíma-mót í samtíma-sögu þessa
mikilfeng-lega lands ykkar,“ sagði
Gorbatsjov við komuna, en hann hlaut
friðar-verðlaun Nóbels árið 1990.
Að-spurður sagði hann fundinn á
sínum tíma hafa haft gríðar-lega mikla
þýð-ingu. „Við þurftum að leysa heiminn
úr viðjum kjarn-orku-kapp-hlaupsins,“
sagði Gorbatsjov. Þótt ekki hafi náðst
samkomu-lag um af-vopnun, markaði
fundurinn mikil-væg þátta-skil þar sem
hann sýndi að leið-togum Sovét-ríkjanna
og Banda-ríkjanna var al-vara í ósk sinni
um af-vopnun. Þeir undir-rituðu
gagn-kvæmt afvopnunar-samkomulag
árið 1987.
Spurður um morðið á blaða-konunni
Önnu Politkovskaju í Moskvu um
síðustu helgi sagði Gorbatsjov það vera
hryggi-legan at-burð. Hann kvaðst þó
telja að Vladímír Pútín
Rússlands-forseti hefði komið á
nauðsyn-legum stöðug-leika eftir
ó-róann sem ein-kenndi valda-feril
for-vera hans, Borísar Jeltsíns.
Fundurinn markaði þátta-skil
Morgunblaðið/Kristinn
Míkhaíl Gorbatsjov ásamt fylgdar-liði og gest-gjöfum fyrir utan Höfða.
Talið er að
Norður-Kórea
hafi gert
til-raun með
kjarna-vopn
aðfara-nótt
mánu-dags en
það hefur ekki
verið
stað-fest. Á
miðviku-daginn til-kynnti svo
kommúnista-stjórnin í
Norður-Kóreu að ef
öryggis-ráð Sam-einuðu
þjóð-anna fram-kvæmdi
harðar refsi-aðgerðir gegn
þeim, myndi stjórnin líta á
það sem „stríðs-yfir-lýsingu“.
Stjórnin hótar líka að gera
fleiri til-raunir með
kjarna-vopn ef
Bandaríkja-stjórn hættir ekki
að ógna þeim með
refsi-aðgerðum. Þessar
yfir-lýsingar stjórn-arinnar um
til-raunirnar hafa valdið
spennu og hafa Japanar
þegar bannað inn-flutning á
vörum frá þeim.
George Bush, for-seti
Banda-ríkjanna, sagðist
leggja á-herslu á að leysa
deiluna við samninga-borðið
fremur en að beita her-valdi
gegn Norður-Kóreu.
Hóta fleiri
kjarnorku-
tilraunum
Kim Jong-il
Ban Ki-Moon í stað Annan
Öryggis-ráð Sam-einuðu
þjóð-anna til-nefndi á
mánu-daginn Ban Ki-Moon,
utanríkis-ráðherra
Suður-Kóreu, í stöðu
framkvæmda-stjóra SÞ þegar
Kofi Annan lætur af em-bætti
í árs-lok.
Bókmennta-verðlaun Nóbels
Tyrk-neski rit-höfundurinn
Orhan Pamuk hlýtur
bókmennta-verðlaun Nóbels í
ár. Pamuk var fyrr á árinu
á-kærður fyrir að hafa
„móðgað tyrk-neska
þjóðar-vitund“ með
um-mælum sínum um
fjölda-morð á Armenum á
árum fyrri
heims-styrjaldarinnar. Fallið
var frá kærunni.
Friðar-verðlaun Nóbels
Muhammad Yunus,
stofnandi stærstu
smálána-stofnunar heims,
Grameen Bank, hlýtur
friðar-verðlaun Nóbels ásamt
Grameen Bank. Yunus sneri
hinni hefð-bundnu mynd af
bönkum á hvolf með stofnun
bankans, því bankinn lánar
aðal-lega þeim sem hvorki
kunna að lesa né skrifa og
ekkert eiga.
Stutt
RÍKISSTJÓRNIN og
þing-flokkar hennar ætla að
lækka matvælaverð, svo það
verði það sama og
meðalverð matvæla á
Norðurlöndunum.
Breytingarnar taka gildi 1.
mars á næsta ári. Vörugjöld
af inn-lendum og inn-fluttum
matvælum, öðrum en sykri
og sætindum, falla niður.
Virðisaukaskattur af
matvælum, en einnig annarri
vöru og þjónustu, svo sem
veitingaþjónustu lækkar úr
14% eða 24% í 7%. Almennir
tollar á inn-fluttar kjötvörur
lækka um allt að 40%.
Mjólkurvörur munu ekki
hækka í ár.Við þessar
aðgerðir ætti matvælaverð
að lækka um 16%.
16% verð-
lækkun
Geir H. Haarde forsætis-ráðherra og
Valgerður Sverrisdóttir utanríkis-ráðherra
undir-rituðu á miðviku-daginn
samkomu-lag Íslands og Banda-ríkjanna
um varnar-mál ásamt Condoleezzu Rice,
utanríkis-ráðherra Banda-ríkjanna, í
utanríkis-ráðuneytinu í Washington. Björn
Bjarnason dómsmála-ráðherra var
við-staddur. Rice sagði breyting-arnar ekki
tákna skerð-ingu á öryggi Íslands. Tryggt
væri að Ís-lendingar myndu hafa bestu
mögu-legu varnir, sama hvaða ógnir kynnu
að koma fram.
Geir H. Haarde forsætis-ráðherra sagði
að við-ræður þjóðanna hefðu verið langar
og strangar en hann teldi niður-stöðuna
við-unandi.
Condoleezza Rice upp-lýsti að henni
hefði verið boðið í opin-bera heim-sókn til
Íslands og reiknaði með að koma sem
fyrst, en vissi ekki enn hve-nær.
Varnar-samning-
ur undir-ritaður
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Valgerður, Rice og Geir eftir undir-ritunina.
EGGERT Magnússon,
formaður
Knattspyrnusambands
Íslands, og viðskiptafélagar
hans eru komnir í formlegar
viðræður við eigendur enska
úrvalsdeildar liðsins West
Ham. Það er þó ekki víst að
þær leiði til þess að formlegt
tilboð verði gert, eða því
tilboði tekið. „Okkur er full
alvara,“ sagði Eggert á BBC.
Skoða kaup á
West Ham
REUTERS
Leik-maður West Ham, Yossi Benayoun, fagnar marki.
Yoko Ono stað-festi á
mánu-daginn að hún muni
reisa friðar-súlu í Viðey, í
minn-ingu bítilsins John
Lennon. Súlan verður
friðar-ljós sem lýsir 20–30
metra upp í loft. „Ljós er það
sem heimurinn þarfnast. Við
búum öll í skugga ótta og
ringul-reiðar í hinum
mengaða heimi. Þetta ljós á
Íslandi verður aldrei slökkt,“
sagði Ono um súluna.
Yoko Ono fékk
hug-myndina að friðar-súlunni
árið 1965. Þegar John
Lennon bauð henni í kaffi
árið 1967, bað hann hana að
byggja súluna í garðinum
sínum. Ono segist hafa
hlegið að Lennon og svarað
því til að hún væri viss um að
einn daginn yrði hægt að
byggja súluna en sem stæði
vissi hún ekki hvernig.
Friðar-súlan rís í
Við-ey
Morgunblaðið/Kristinn
Yoko Ono í Reykja-vík.
Netfang: auefni@mbl.is