Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 2004, Side 83

Náttúrufræðingurinn - 2004, Side 83
Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags dal. Einnig er sýslan eða bæjarfélagið tilgreint (fylki eða landshluti þegar um erlent ríkjasamband er að ræða). Island kemur sjálfkrafa upp þegar kemur að reitnum land (annars er þar skráð nafn á ríki eða ríkjasambandi). Næstu fjórir reitir lúta að upp- lýsingum um firtnanda eða safnanda og gefanda, hvenær sýninu var safnað og hvenær það var skráð í safnið. Seinni dagsetningin færist sjálfkrafa inn við skráningu. Að lokum er ákvörðun tekin um það í hvaða undirsafiii (sjá 1. töflu) sýnið skuli varðveitt og ef ekki er pláss í við- eigandi skápum vegna þrengsla eða stærðar grips er skráð hvar sýnið er geymt og reiturinn hvar geymt fylltur út í samræmi við það. Notagildi STEINGERVINGASAFNSINS Meginhluti steingervingasafnsins er nokkuð aðgengilegur þeim sem leita eftir að nota það. Svæðasafninu er raðað í geymsluskápa eftir sýslum og því tiltölulega auðvelt að fá yfirsýn yfir hvað finna má á hverjum stað. Fyrirferðarmiklum gripum, sem ekki var hægt að hafa til sýnis í sýningarsal, hefur þó þurft að koma fyrir í geymslu. Þar er einkum um að ræða viðarsteina og surtarbrand úr blágrýtismynduninni og trjáboli úr mómýrum frá nútíma. Erlenda svæðasafnið er enn í kössum, en plássleysi háði safninu um tíma og var þá gripið til þess ráðs að pakka erlendum gripum niður til að skapa pláss í skápum fyrir ný innlend aðföng. Það voru einkum kennarar ásamt nemendum fram- haldsskólanna sem notfærðu sér erlenda safnhlutann, enda hafa þeir sjaldnast aðgang að erlendum stein- gervingum í skólunum. Þetta er því einkum bagalegt fyrir kennslu á framhaldsskólastigi en stendur vonandi til bóta nú með bættu geymslurými Náttúrufræðistofnunar í Reykjavík. Einhver bið gæti þó orðið á hirslukaupum vegna viðvarandi fjárskorts sem háir stofnuninni rétt eins og forveranum, Náttúrugripa- safninu.11 Steingervingasafnið nýtist einkum við samanburðarrannsóknir á flóru og fánu fýrri jarðsögutímabila. Til safnsins leita jafnt innlendir sem erlendir vísindamenn auk jarðfræði- nema sem eru að vinna að verkefnum tengdum rannsóknum á jarðsögu Islands, steingervingafræði, út- breiðslu og uppruna tegunda og jarð- lagafræði. Við gerð jarðfræðikorta kemur gagnasafn um steingervinga að veru- legum notum því þar má kalla fram einstaka landshluta og fá upp lista yfir alla steingervinga sem finnast á því svæði. Gagnsemin mun aukast til mirna þegar búið verður að hnita inn alla fundarstaði og tengja skrár við landfræðileg upplýsingakerfi. Kortið auðveldar yfirsýn yfir safnkostinn og hjálpar til við að sjá hvar bera skuli niður til að bæta í eyður safnsins, en eitt af markmiðum vísindasafnsins er að sjá til þess að í því séu varðveitt eintök af öllum tegundum stein- gervinga úr jarðlögum Islands. Lokaorð Gagnasöfn má ætíð auka og bæta og gildir það einnig um steingervinga- skrá NI. Hnit fundarstaða hafa ekki verið skráð nema á allra nýjustu fundarstöðunum eftir að GPS- tæknin kom til sögunnar. Þá þarf að samræma betur skráningu eldri fundarstaða þannig að leit í skrártni verði sem öruggust. Ljósmyndir tengdar færslum í gagnagrunn gætu aukið rann- sóknargildi safnsins verulega. Huga má að stafrænni ljósmyndun safn- gripa og til að byrja með er brýnast að eiga myndir af þeim gripum sem nú eru óaðgengilegir í geymslu- kössum. Vefaðgangur að skránum er einnig verðugt verkefni sem komið hefur til tals. Það mál þarfnast þó nánari athugunar enda að mörgu leyti vandmeðfarið, m.a. vegna þess hve viðkvæmir sumir fundarstaðir eru og því óþarfi að vekja of mikla athygli á þeim. Stefnt er að því að koma geymslu- málum í betra horf þannig að safnið nýtist sem best, sérstaklega til fræðslu framhaldskólanema um lífríkið á þeim jarðsögutímabilum þegar ísland var enn ekki myndað. I’AKKIR Sveini P. Jakobssyni, (Náttúrufræðistofnun íslands) er þakkaður yfirlestur og góðar ábendingar. Heimildir 1. Sigríður Friðriksdóttir 1978. Fundarstaðir skelja frá síðjökultíma. Náttúrufræðing- urinn 48. 7S-85. 2. Sigríður Friðriksdóttir 1978. Fundarstaðir surtarbrands og annarra plöntuleifa. Náttúrufræðingurinn 48. 142-156. 3. Sveinn P. Jakobsson og Kristján Jónasson 2000. Gagnagrunnur steinasafns Náttúru- fræðistofnunar íslands. Náttúrufræði- stofnun íslands, Ársrit 1998 (ritstj. Álf- heiður Ingadóttir). Bls. 19-24. 4. Akhmetiev, M.A., Bratseva, G.M., Giterman, R.E., Golubeva, L.V. & Moise- yev, A.I. 1978. Late Cenozoic stratigraphy and flora of Iceland. Academy of Sciences of the USSR. Transactions 316. 188 bls. 5. Gladenkov, Y.B., Norton, P. & Spaink, G. 1980. Upper Cenozoic of Iceland (Strati- graphy of Pliocene-Pleistocene and Paleontological Assemblages). Academy of Sciences of the USSR. Transactions 345. 116 bls. 6. Jóhannes Áskelsson 1946. Um gróður- menjar í Þórishlíðarfjalli við Selárdal. Andvari 71. 80-85. 7. Jóhannes Áskelsson 1957. Myndir úr jarðfræði íslands VI. Þrjár nýjar plöntur úr surtarbandslögunum í Þórishlíðarfjalli. Náttúrufræðingurinn 27. 24-29. 8. Hafdís Eygló Jónsdóttir og Margrét Halls- dóttir 2001. Nýr fundarstaður plöntu- steingervinga í Eyjafirði. Vorráðstefna 2001. Ágrip erinda og veggspjalda. Jarð- fræðafélag íslands. 27. 9. Magnús A. Sigurgeirsson og Sveinn P. Jakobsson 1997. Trjábolaafsteypur í Skriðnafellsnúpi á Barðaströnd. Náttúru- fræðingurinn 67. 33-43. 10. Jóhannes Áskelsson 1960. Fossiliferous xenoliths in the Móberg formation of South Iceland. Acta Naturalia Islandica II- 3. 30 bls. 11. Finnur Guðmundsson 1951. Þættir úr sögu náttúrugripasafnsins. Náttúrufræð- ingurinn 21. 51-64. PÓSTFANG HÖFUNDAR Margrét Hallsdóttir Náttúrufræðistofnun íslands Pósthólf 5320 IS-125 Reykjavík mh@ni.is Um hofundinn tMargrét Hallsdóttir (f. 1949) lauk BS-prófi í jarðfræði frá Háskóla ís- lands 1973 og doktors- prófi í ísaldarjarðfræði frá Háskólanum Lundi í Svíþjóð 1987. Hún fékkst við rannsóknir og kennslu við Raunvísindastofnun Háskólans og Háskóla íslands um 17 ára skeið en starfar nú við Náttúrufræðistofnun íslands, þar sem hún sér um frjómælingar og frjórannsóknir ásamt því að vera umsjónar- maður steingervingasafns. 169

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.