Náttúrufræðingurinn - 1938, Blaðsíða 23

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 67
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiNiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiminiiiiiiiiii
leng-d, en það, sem einkum sérkenndi þau, var heljarmikil!
skjöldur, sem þakti allan líkamann. Skjöldurinn var um fjórir
eða fimm centimetrar á þykkt, og því ágæt vörn gegn öllum á-
hlaupum af hendi óvinanna. Eigi hafa skjalddýrin verið lipu> í
snúningum, og klunnaleg hafa þau verið á velli. Ekki hafa þau
getað klifrað upp í tré eins og letidýrin, eða fellt tré, eins og risa-
letidýrin, þau hafa orðið að láta sér nægja, að nærast á öllu því
úr jurtaríkinu, sem fundið varð á jörðunni. Nú eru þau fyrir
löngu úr tölu hinna lifandi.
Af nagdýrum eru til margar merkilegar tegundir í Suöur-
Ameríku, sem hvergi eru til annars staðar. Til dæmis má nefna
hinn fræga naggírs, sem mikið er notaður til vísindalegra til-
rauna, vískatan-músina, sem lifir í hjörfum, 20 eða 30 saman,
og grefur sér kerfi af neðanjarðargöngum, og gjörspillir með því
jarðveginum. Þá má telja gullhérann, eitthvert fegursta nagdýr
jarðarinnar. Hann er gullgljáandi á litinn, og ferðast sem tam-
inn í skemmtigörðum margra suðuramerískra stórborga, til dæm-
is Rio de Janeiro. Þá má ekki gleyma flóðsvíninu, stærsta nag-
dýri jarðarinnar, það getur vegið fimmtíu kíló Af rándýrum,
sem einkenna nýja ríkið, eru tvö þau merkustu jagúarinn og
8. mynd. Flóðsvín (Hydrochoerus capibara).
púmadýrið, bæði af ættum kattarins. Jagúarinn kannast flestir
vel við, af afspurn, hann er grimmt, flekkótt rándýr, nokkru
minni en tigrisdýr, en púmadýrið munu færri þekkja. Það er gult
á lit, lítið eitt minna en ljón, og óvanalega meinlaust, af svo stóru
rándýri að vera. Það gerir mikinn usla á búpeningi, en er ekki
6*