Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1938, Blaðsíða 70

Náttúrufræðingurinn - 1938, Blaðsíða 70
114 náttúrufræðingurinn að blöðin falla af trjánum. Hitinn er hér eklti einráður. Líka rná flýta fyrir laufgun með því að láta ljós skína á brumhnappana. Birtan virðist jafnvel hafa áhrif á frostþol plantna. Suður í löndum þrífast ýms tré í köldu loftslagi hátt til fjalla. En séu þau flutt norður á bóginn á staði sem hafa sama hita og þau áður áttu að venjast, þá þrífast þau ekki vel. Þetta hefir verið mikið athugað í Rússlandi. Tré frá fjöllunum á Krím voru gróðursett nálægt Moskva. En þau helfrusu jafnan á veturna. Þá var það ráð tekið að minnka við þau birtuna. Við þetta jókst frostþol þeirra og þoldu þau síðan vel vetrarkuldana hjá Moskva. Vegna áhrifa birtunnar geta aðeins ónæmar plöntur orðið alheimsborgarar. Skammdegis- plöntur þrífast bezt í hitabeltinu og langdegisplöntur í því tempr- aða. Birtan hefir því hönd í bagga með útbreiðslu plantnanna. Reglulegar langdegisplöntur bera t. d. aldrei blóm í hitabeltinu; aðeins blöðin vaxa. Afbrigði sömu tegundar eru oft misjafnlega birtunæm. Kartöfluafbrigði t. d. eru misjafnlega síðvaxin og mynda hin síðvöxnu aðallega kartöflur á haustin hér á Norður- löndum, þegar dimma tekur nótt. Bygg og hafrar eru langdegisjurtir. Þess vegna geta fáir stuttir (eða dimmir) dagar eftir spíruna, valdið því að blaðvaxtartím- inn lengist töluvert. Hvaða hlutar plöntunnar eru nú birtunæmir? Sprotaendar eru oft sérlega birtunæmir. Þaðan geta svo áhrifin leiðzt eftir plönt- unum og kemur hreyfingin t. d. móti birtunni, oft fram á öðrum stað, svo sem í blaðstilknum. Þannig er oft nóg að láta birtuna eða myrkrið verka á topp plöntunnar eða á kímblaðsslíðrið. Það er ekki sama á hvaða tíma sólarhringsins plantan verður fyrir áhrifunum. Hún er venjulega ónæmust um hádaginn. Birtu- áhrifanna gætir iðulega löngu eftir að plantan varð fyrir þeim. Síðari birtubreytingar geta ekki afmáð æskuáhrifin. Ef hirsi er haft í lítilli birtu í 9 daga á fyrsta vaxtarskeiðinu, verður það fullþroskað á 24 dögum. Langdegi síðar eftir þessa 9 daga breytir þessu ekki. Án þessarar myrkurspírunar þarf hirsið 51 dag til að þroskast við sömu skilyrði að öðru leyti. Það eru hinir rauðu geislar Ijóssins, sem valda birtuáhrifunum. Ljósmagnið hefir minni þýðingu en litur ljóssins. Tunglsljós og jafnvel götuljós geta haft áhrif. Ef til vill myndast sérstök efni (vaxtarhormon) í plöntunum við áhrif birtunnar. Þegar langdegisjurtunum, byggi, höfrum og hveiti er sáð seint, blómgast þær fyrr en ella og spíra
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.