Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1993, Síða 95

Náttúrufræðingurinn - 1993, Síða 95
Basalt-túff hefur tilhneigingu til að drekka í sig vatn og ummyndast við það yfir í ýmsa geislasleina og leir- steindir. Ummyndað basalt-túff er brúnt á lit og nefnist móbergs-túff eða bara móberg. Vikur Orðið vikur er oftast notað um ljóst, súrt og mjög frauðkennt laust gosefni. Það er oft svo létt í sér að það flýtur á vatni. Vikur er yfirleitt glerkenndur að mestu, enda kvikan snöggkæld. Það er fyllilega rétt að nota þetta orð einnig um samsvarandi ísúr, jafnvel basísk, gosefni og einkenna tegundina með því að hafa bergheitið sem forskeyti framan við, t.d. ríólít-vikur. Stórar breiður af vikri er að finna norðan Heklu, einkum austan Búrfells í Þjórsárdal. Þursaberg Þursaberg er móbergstúff með mol- um af basalti, yfirleitl bólstrabrotum. Getur það hvort sem er verið lagskipt eða ólagskipt. Það er mjög algengt í móbergsfjöllum hér á landi og hefur vafalítið myndast í flestum tilfellum við gos undir jökli. Ekki þykir ástæða til þess að binda orðið þursaberg við basískt berg, heldur nota bergfræði- heitið sem forskeyti til nánari upp- lýsinga, t.d. basalt-þursaberg eða ríólít- þursaberg. HEIMILDIR Bowen, N.L. & F.J. Schairer 1935. The system MgO-FeO-SiO,. American Jour- nal of Science 29. 197-217. Karl Grönvold 1972. Structural and Petro- chemical Studies in the Kerlingarl'jöll Region, Central lceland. Óbirt doktors- ritgerð, Oxfordháskóli. 237 bls. Macdonald, G.A. 1949. Petrography of the island of Hawaii. U. S. Geological Sur- vey Professional Paper 214D. 96 bls. Páll Imsland 1978. The petrology of Ice- land, some general remarks. Norrœna eldfjallastöðin, skýrsla 7808. 26 bls. Níels Óskarsson, Guðmundur E. Sig- valdason & Sigurður Steinþórsson 1982. A dynamic model of rift zone petrogen- esis and the regional petrology of Ice- land. Journal of Petrology 23. 28-74. Sveinn P. Jakobsson 1979. Petrology of re- cent basalts of the eastern volcanic zone, Iceland. Acta Naturalia lslandica 26. 103 bls. Winkler, H.E.F. 1947. Kristalgrösse und Abkiihlung. Heidelberger Mineral. Petrogr. Beitr. 1. 86-104. Yoder, H.S. & C.E. Tilley 1962. Origin of basaltic magmas: an experimental study of natural and synthetic rock systems. Journal of Petrology 3. 342-532. PÓSTFANG HÖFUNDAR Stefcín Arnórsson Háskóla íslands Jarðfrœðahúsi við Hringbraut 101 REYKJAVÍK 205
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.