Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1993, Side 119

Náttúrufræðingurinn - 1993, Side 119
Kóngakrabbinn ferðast mikið. Sem dæmi má nefna að merktur krabbi fór 300 sjómílur (556 km) á 290 dögum, eða tæpa tvo km á sólarhring að nteðal- tali ef hann hefði farið beinustu leið frá merkingarstað að endurheimtustað, en slíkt gera svona skepnur vafalaust ekki, svo einhvern tíma hefir hann haft lengri dagleiðir. A vetrum heldur kóngakrabbinn sig á 210-370 m dýpi við Ameríku en við Kamtsjatka á alll að 300 m dýpi. Á vorin gengur hann á grynningar við strendur landanna. Þar fer hrygning og frjóvgun fram. Við Kamtsjatka gerist þetta á um það bil 4 m dýpi. Eggin eru fest við halafætur hrygnunnar, eins og venja er hjá tífættum kröbbum. Þar eru þau um ár að klekjast. Lirfurnar eru í svifinu í 7-12 vikur og fer tíminn eftir sjávarhita. Ungu krabbarnir halda sig á grunnsævi þar til á þriðja eða fjórða ári en þá halda þeir í dýpið og koma ekki aftur á grynningarnar fyrr en þeir eru orðnir kynþroska. Kjörhiti fullorðinna krabba er 2-7°C. Fullorðinn kóngakrabbi lifir aðallega á öðrum botndýrum. Efst á matseðli hans eru lindýr og þá einkurn samlokur en einnig eitthvað af sniglum. Næst koma krabbadýr, aðallega hrúðurkarlar, þá burstaormar, skrápdýr, fiskar og þör- ungar. Fleira er nefnt sem í flestum tilfellum er sjaldgæft. Helst er búist við að sá fiskur sem krabbarnir éta sé dauður eða deyjandi á hafsbotni þegar þeir ná honum. Mikill munur er á fæðunni frá einum slað til annars. Má þar nefna að við fjörð einn í Alaska er mikill munur á tegundum fæðudýra eftir því við hvora strönd fjarðarins krabbinn er veiddur. Slíkur mismunur er aðallega skýrður með mismunandi dýrasamfélögum á fæðusvæðunum. Þó er á einum stað sagt frá mismunandi fæðudýrateg- undum á sömu slóðum nteð fárra ára millibili og þcss ekki getið að botn- dýrafánan hai'i breyst þar. I rannsókn við Kodiakeyju við Alaska 1978-79 fundust þörungar í 34,8% af rannsökuðum krabbamögum. Það er langtum nteira en fundist hefir í nokkurri annarri fæðurannsókn. þar sent tíðnin er ol'tast minni en í tíunda hverjum maga. Sumir vilja halda að þörungar lendi ol'last af tilviljun í mögum krabbanna með annarri fæðu. Við Kamtsjatka er talið að ungir krabbar á fyrsta til þriðja ári lifi aðallega á þörungum. Þó eru einnig nefndir hol- separ og eitlhvað fleira óskilgreint. Þör- ungarnir eru fyrst og fremst taldir vera rauðþörungurinn sjóarhrís (Ahnfeltia) en einnig brúnþörungar af ættkvíslinni Sargassum. Rússar voru með hugmyndir um að flytja litla kóngakrabba og sjóarhrís frá Kamtsjatka í Barentshaf. Þeir töldu sig geta skolað allar ásætur af þörungunum nema jitla svampa og mosadýr, en einn af sérfræðingum þeirra hélt því fram að slíkt væri ekki skaðlegt fyrir Barents- hafið. Ekkerl hefi ég séð um fram- kvæmdir á þessum hugmyndum og vonandi hafa þeir hætt við þær, því flutningur á dýrum og þörungum hefir oft reynst illa. Það er því nóg að þeir skyldu flytja kóngakrabbann. Með honum hafa l.d. getað borist sníkjudýr, þó þeir telji sig hafa hreinsað öll dýr og plöntur af skjöldum þeirra krabba, sem íluttir voru. Þess má að lokum geta að samkvæmt rússneskum heimildum eru Japanir eitthvað byrjaðir að rækta kóngakrabba. HELSTU HEIMILDIR Butler, T.H. & J.F.L. Hart 1962. The Oc- currence of the King Crab, Paralithodes camtschatica (Tilesius), and of Litliodes aequispina Benedict in British Columbia. J. Fish. Res. Bd. Canada, 19(3). 401-408. Jewett, S.C. & H.M. Feder 1982. Food and Feeding Habits of the King Crab Para- 229
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.