Náttúrufræðingurinn - 1993, Qupperneq 119

Kóngakrabbinn ferðast mikið. Sem
dæmi má nefna að merktur krabbi fór
300 sjómílur (556 km) á 290 dögum,
eða tæpa tvo km á sólarhring að nteðal-
tali ef hann hefði farið beinustu leið frá
merkingarstað að endurheimtustað, en
slíkt gera svona skepnur vafalaust ekki,
svo einhvern tíma hefir hann haft lengri
dagleiðir.
A vetrum heldur kóngakrabbinn sig á
210-370 m dýpi við Ameríku en við
Kamtsjatka á alll að 300 m dýpi. Á
vorin gengur hann á grynningar við
strendur landanna. Þar fer hrygning og
frjóvgun fram. Við Kamtsjatka gerist
þetta á um það bil 4 m dýpi. Eggin eru
fest við halafætur hrygnunnar, eins og
venja er hjá tífættum kröbbum. Þar eru
þau um ár að klekjast. Lirfurnar eru í
svifinu í 7-12 vikur og fer tíminn eftir
sjávarhita. Ungu krabbarnir halda sig á
grunnsævi þar til á þriðja eða fjórða ári
en þá halda þeir í dýpið og koma ekki
aftur á grynningarnar fyrr en þeir eru
orðnir kynþroska.
Kjörhiti fullorðinna krabba er 2-7°C.
Fullorðinn kóngakrabbi lifir aðallega á
öðrum botndýrum. Efst á matseðli hans
eru lindýr og þá einkurn samlokur en
einnig eitthvað af sniglum. Næst koma
krabbadýr, aðallega hrúðurkarlar, þá
burstaormar, skrápdýr, fiskar og þör-
ungar. Fleira er nefnt sem í flestum
tilfellum er sjaldgæft.
Helst er búist við að sá fiskur sem
krabbarnir éta sé dauður eða deyjandi á
hafsbotni þegar þeir ná honum.
Mikill munur er á fæðunni frá einum
slað til annars. Má þar nefna að við
fjörð einn í Alaska er mikill munur á
tegundum fæðudýra eftir því við hvora
strönd fjarðarins krabbinn er veiddur.
Slíkur mismunur er aðallega skýrður
með mismunandi dýrasamfélögum á
fæðusvæðunum. Þó er á einum stað
sagt frá mismunandi fæðudýrateg-
undum á sömu slóðum nteð fárra ára
millibili og þcss ekki getið að botn-
dýrafánan hai'i breyst þar.
I rannsókn við Kodiakeyju við Alaska
1978-79 fundust þörungar í 34,8% af
rannsökuðum krabbamögum. Það er
langtum nteira en fundist hefir í nokkurri
annarri fæðurannsókn. þar sent tíðnin er
ol'tast minni en í tíunda hverjum maga.
Sumir vilja halda að þörungar lendi
ol'last af tilviljun í mögum krabbanna
með annarri fæðu.
Við Kamtsjatka er talið að ungir
krabbar á fyrsta til þriðja ári lifi aðallega
á þörungum. Þó eru einnig nefndir hol-
separ og eitlhvað fleira óskilgreint. Þör-
ungarnir eru fyrst og fremst taldir vera
rauðþörungurinn sjóarhrís (Ahnfeltia) en
einnig brúnþörungar af ættkvíslinni
Sargassum.
Rússar voru með hugmyndir um að
flytja litla kóngakrabba og sjóarhrís frá
Kamtsjatka í Barentshaf. Þeir töldu sig
geta skolað allar ásætur af þörungunum
nema jitla svampa og mosadýr, en einn
af sérfræðingum þeirra hélt því fram að
slíkt væri ekki skaðlegt fyrir Barents-
hafið. Ekkerl hefi ég séð um fram-
kvæmdir á þessum hugmyndum og
vonandi hafa þeir hætt við þær, því
flutningur á dýrum og þörungum hefir
oft reynst illa. Það er því nóg að þeir
skyldu flytja kóngakrabbann. Með
honum hafa l.d. getað borist sníkjudýr,
þó þeir telji sig hafa hreinsað öll dýr og
plöntur af skjöldum þeirra krabba, sem
íluttir voru.
Þess má að lokum geta að samkvæmt
rússneskum heimildum eru Japanir
eitthvað byrjaðir að rækta kóngakrabba.
HELSTU HEIMILDIR
Butler, T.H. & J.F.L. Hart 1962. The Oc-
currence of the King Crab, Paralithodes
camtschatica (Tilesius), and of Litliodes
aequispina Benedict in British Columbia.
J. Fish. Res. Bd. Canada, 19(3). 401-408.
Jewett, S.C. & H.M. Feder 1982. Food and
Feeding Habits of the King Crab Para-
229