Náttúrufræðingurinn - 1993, Qupperneq 95

Clements (1991) aðhyllist sömu ætta-
skiptingu og Howard og Moore. Hann
telur 610 tegundir til ættarinnar Emberiz-
idae en getur ekki undirætta, svo ekki
verður séð hvernig hann túlkar frekari
skyldleika tegundanna. Til Parulidae
telur Clements 116 tegundir en 96 til
Icteridae.
Eins og af ofangreindu má sjá er
flokkunin enn á reiki. Eg hef hér kosið að
fylgja tillögum Howard og Moore (1991),
þar sem tillögur Sibley og Monroe þykja
svo byltingarkenndar að þær þurfa mun
ítarlegri athugunar við áður en hægt er að
taka þær sem hina einu sönnu lausn á
flokkunai'kerfi fuglanna.
Howard og Moore (1991) skipta undir-
ættinni Emberizinae, en það eru hinir
eiginlegu tittlingar, í 69 ættkvíslir. Af
þeim eru aðeins fimm í gamla heiminum
með alls 42 tegundum. Tvær ættkvíslanna
hafa aðeins eina tegund hvor og eru
heimkynni beggja í Asíu. Aðrar tvær eiga
einn fulltrúa í gamla heiminum en fleiri
tegundir þeirra er að fínna í Ameríku. Þær
38 tegundir sem eftir standa tilheyra allar
ættkvíslinni Emberíza en sú ættkvísl nær
ekki til nýja heimsins. í Ameríku er
undirættin hins vegar mjög fjölbreytt og
skiptist í margar ættkvíslir en ættkvísl-
irnar Junco, Zonotríchia og Ammodramus
eru einna líkastar evrasískum tittlingum.
Margar tegundanna eru mjög sérhæfðar og
hafa takmarkaða útbreiðslu. Má t.d. nefna
hinar víðfrægu „fínkur“ Darwins á Gala-
pagoseyjum, en þær eru í raun tittlingar
og tilheyra ættkvíslunum Geospiza og
Camarhynchus. Howard og Moore (1991)
telja þær til undirættarinnar Emberizinae.
Sibley og Monroe (1990) staðsetja þær
hins vegar í deildina Thraupini sem
samsvarar undirættinni Thraupinae hjá
Howard og Moore.
Alls 13 tegundir tittlinga af undir-
ættinni Emberizinae hafa slæðst til Is-
lands. Þar af eru níu komnar að austan en
fjórar frá N-Ameríku. Sportittlingur er þá
ekki meðtalinn en hann er álitinn um-
ferðarfarfugl hér um slóðir á leið milli
varpstöðva á Grænlandi og vetrarstöðva í
Evrópu. Auk þess er ein tegund algengur
varpfugl hér á landi, þ.e. snjótittlingur
(Plectrophenax nivalis).
Af óskiljanlegum ástæðum hefur kom-
tittlings (Emberiza calandra) verið getið í
fuglalistum ýmissa höfunda (sjá t.d.
Carwardine 1986, Breuil 1989, Schmidt
1990, Óskar Ingimarsson og Þorsteinn
Thorarensen 1992). Samt sem áður er
enginn fótur fyrir því að hann hafí sést hér
á landi. Það hefur reyndar borið við að
útlendingar hafi talið sig sjá tegund þessa
hér á landi en þá sennilega verið að rugl-
ast á snjótittlingsungum, en í fyrsta bún-
ingi geta þeir verið áþekkir komtittlingi.
Undirættin Cardinalinae er einungis til
í nýja heiminum. Til hennar telja Howard
og Moore (1991) 47 tegundir en Sibley og
Monroe (1990) hafa 42 tegundir í deildinni
Cardinalini sem þó er á lægra plani í
flokkunarkerfinu. Ein tegund sem telst til
þessarar undirættar, blátittlingur (Passer-
ina cyanea), hel'ur fundist á íslandi. Að-
eins tvær aðrar tegundir hafa fundist í
Evrópu, þ.e. tígultáti (Pheucticus ludo-
vicianus), sem sést hefur þar nokkuð víða,
og skjaldtittlingur (Spiza americana), en
hann hefur sést einu sinni í Noregi
(Lewington o.fl. 1991).
Undirættin Thraupinae hefur stundum
verið talin sjálfstæð ætl. Hana er aðeins
að finna í Ameríku. Hún virðist óljóst
mörkuð eins og margir aðrir skyldir teg-
undahópar. Howard og Moore (1991) telja
249 tegundir til hennar en Sibley og
Monroe (1990) setja 413 tegundir í deild-
ina Thraupini. Af eiginlegum tánum eru
215 tegundir sem deilast á 54 ættkvíslir
(Howard og Moore 1991). Tánareru litlir
til meðalstórir spörfuglar og einstaklega
litskrúðugir. Nokkrar tegundir verpa í N-
Ameríku en aðeins tvær, sumartáni
(Piranga rubra) og skarlatstáni (P.
olivacea), á austurströndinni (Peterson
89