Samvinnan - 01.06.1927, Side 41

Samvinnan - 01.06.1927, Side 41
SAMVINNAN 119 skránni, að þingræði skuli vera í landinu. Þetta er óvana- legt og kemur til af því, að stjórnarskráin er ávöxtur stjórnarbyltingar og í landinu voru til öflugir flokkar, sem héldu trygð við keisarastjómina gömlu. Það átti að tryggja þingræðið, með því að lögfesta það í stjómar- skránni. Á undan stj órnarbyltingunni 1918, var að vísu þing til á Þýskalandi, og það hafði fjárveitingarvaldið. En neðri deildin, sem kosin var með almennum kosningarétti, var í rauninni leikfang í höndum stjómar og efri deild- ar, og það því fremur, sem mikill hluti þjóðarinnar var íhaldssamur, og hræddur við þingstjómina og afleiðing- ar hennar. Stjórnarskrá þýska keisaradæmisins var gefin 16. apríl 1871. Bismarck var aðalhöfundur hennar, og mark hans var að tryggja hið nýja ríki gegn öllum óvinum. Þó að stjórnarskráin sé að vísu samin eftir franskri og enskri fyrirmynd, þá er hún þó mótuð af skoðunum Bismarcks. Undir þessari stjórnarskrá tók Þýskaland meiri fram- förum en dæmi eru til áður, og þar sem hún þó er að mestu eins manns verk, er hún kannske merkilegri en flestar aðrar stjórnarskrár. Höfuðatriði stjórnarskrárinnar eru þessi. Þýskaland skyldi vera einskonar bandaríki, undir stjórn keisarans. Hvert hinna fornu ríkja átti að hafa víðtæka sjálfstjóm, en helstu mál, svo sem utanríkismál, her og floti, tollmál, póstmál, símar og að sumu leyti réttarfar, mynt, mál og vog og rekstur járnbrauta skyldu vera sameiginleg mál fyrir alt ríkið. Sérhvert ríki hafði rétt til að semja sína stjórnarskrá og ráðstafa sérmálum, eins og því þóknaðist. Æðsti embættismaður ríkisins var konungur Prússlands. Hann fékk keisaranafn og hann átti að skipa „sambands- kanslara“, einskonar forsætisráðherra, sem bar ábyrgð á stj órnarstörfunum, en aðeins siðferðislega ábyrgð, því ekki var hægt að kæra hann fyrir embættisafglöp. Fram- kvæmdarvaldið var í hans höndum, og hann valdi ráð- herrana, en valdsvið þeirra var öðmvísi en á Englandi

x

Samvinnan

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Samvinnan
https://timarit.is/publication/340

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.