Andvari - 01.01.1977, Síða 66

64
BJÖRN JÓNSSON Á KÓNGSBAKKA
ANDVABI
hvalbeinsílís er fest ofan á 50 sm langan
plankabút. Beinflísinni er þannig fest, að
ca 13 sm timburbútur var negldur við cnd-
ann á beininu, en tekinn var stallur inn
í timburbútinn, þannig að beinflisin gekk
innundir endann á timburbútnum, og
hann svo negldur vel niður. Þannig var
gengið frá báðum endum beinflísarinnar.
Þessir trébútar komu líka í veg fyrir, að
bátskjölurinn rynni út af endum beinflís-
arinnar, en hvalbein voru rnjög eftirsótt í
hlunna, því það rann svo vcl á þeim.
Nú var búið að koma bátnum til sjóar,
og var þá næst að finna netasteina, en það
voru aflangir smásteinar um 300 gr. að
þyngd. Þá gat verið að finna á víð og drcif
um fjöruna, en það var verk okkar yngri
krakkanna að finna þessa steina.
Þessi net, sem við vorum þarna með,
voru þríbyrð, þ. e. þrjár netaslöngur sam-
síða. Slangan sú í miðjunni hafði minnsta
möskvastærð eða um 9 sm möskvalegg, en
slöngurnar til hliðanna (vængirnir) höfðu
13 sm möskvalegg.
Þessi net voru riðin úr þrinnuðum tog-
þræði gufusoðnum, og vel vandað til
spunans. Þau voru 16-18 möskvar á dýpt
talið í miðslöngu og venjulega 18-20
faðma löng, en það er hæfileg lengd þvert
í gegnum þaragarðinn eins og hann er hér
inn við Purkey, en ekki þótti veiðivon
eftir að fram úr þaragarðinum var komið.
Þessi net voru felld til helminga, þ. e.
að slangan í netið þurfti að vera helmingi
lengri en netið uppsett, og breiddin þ. e.
dýptin á netinu var einn faðmur, og var
þá möskvinn í netinu réttur ferhyrningur,
þegar búið var að leggja netið í sjóinn. En
rétt dýpt var fengin með stögum, sem sett
voru með tveggja faðma millibili þvert í
gegnum netið. Teinarnir á netunum voru
úr þriggja punda hamplínu, en gildleiki
línu (snæris) var ákveðin eftir þyngd 60
faðrna línu, og voru venjulega fáanlegar
í verzlunum 1, 2, 3, 4 og 5 punda línur.
Á neðri tein netsins voru settar snæris-
lykkjur með tveggja faðma millibili, það
voru steinalykkjurnar, og voru steinarnir
fcstir þar í með því að bregða kappmellu
á steininn. Á efri teini voru flárnar festar
með tveggja faðma millibili, þær voru
flestar úr korki, cn nokkrar voru úr tré,
scm þá voru oftast eldbornar og brenndar
nokkuð að utan, því þá gekk sjórinn síður
í þær og þær voru þá líka léttari í sjónum.
Einstöku flár voru úr flotholti, en það
var mjög fágætt hér, og ekki mun það
hafa fengizt í verzlunum hér í Stykkis-
hólmi eftir sl. aldamót.
Flotholt, sem nú mun vera kallað balsa-
viður, þótti mjög gott í flár, því vatn gekk
ekki í þær og þeim var ekki hætt við að
brotna og entust því mjög lengi. Hér á
Kóngsbakka hafa til skamms tíma verið
til nokkrar flár úr þessu efni.
Þessi þríbyrðu net, sem hér hefir verið
lýst, þóttu mjög veiðin, en sá ókostur
fylgdi þeim, að þau fylltust fljótt af þara-
rusli og slýi, ef mikil hreyfing var í sjó,
og varð því oft að taka þau upp til að
hreinsa úr þeim ruslið. Þessi gerð af net-
um er nú löngu niðurlögð, enda líklega
aldrei verið algeng hér við sunnanverðan
Breiðafjörð. Ég hefi verið að spyrja ýrnsa
gamla menn hér um þessa gerð neta, en
ekki telja þeir sig muna neitt um þau. En
ég man vel eftir svona netum hér á Kóngs-
bakka á fyrsta tug þessarar aldar.
Báturinn var nú kominn á flot, og var
þá næst að steina netin út í hann. Bátn-
um var lagt við slétta klöpp og netin lögð
á klöppina og greidd þaðan út í bátinn.
Flánum raðað kyrfilega aftast í skutinn,
en steinarnir lagðir niður fyrir framan
bitaþóftuna.
Þegar búið var að steina netin út í bát-
inn, var lagt af stað inn að Purkey, en þar
voru netalagnimar. Þangað var 15-20
mínútna róður.
Við rerurn þrír. Pabbi reri á tvær árar,