Andvari - 01.01.1977, Blaðsíða 102

100
VALDIMAR BJÖRNSSON
ANDVARI
þjónandi prestur. Það væri gaman að
skoða þau bréf og fylgjast með athuga-
scmdum slíks manns, sem þjónaði fátæk-
um frumbyggjendum í fámennri byggð
og bjó í bjálkakofa veturlangt, innan um
alla þá erfiðlcika, sem einkenndu land-
námstímabilið fyrir vestan. Ég vona, að
fræðimaður eins og Helgi konsúll skrifi
einhvern tíma grein, sem byggð yrði á
köflum úr einmitt þessum bréfum.
York sagði mér í það eina skipti, sem ég
hitti hann - í New York skömmu áður
cn ég kom hingað, haustiðl942 - að hann
ætti sjálfur safn af bréfum, sem föður-
bróðir hans, hann Halldór, skrifaði það-
an úr Minnesotabyggðinni ættingjum hér
heima á þessu tímabili, sem hann var þar
Félagsskapur eins og þessi - Þingey-
ingafélagið - hefur það eflaust í huga að
sjá um það, að endurminningar frá göml-
um átthögum gleynrist ekki, og er það
þarft verk, þó að allir rjúki ekki í það
að gefa út einhver söfn af smáskrítlum,
sem kallast þjóðsögur. Sagan geymist allt-
af vel í stórum dráttum, en þar eru mörg
srnærri atvik, sem varpa ljósi á þau stærri
og gefa gleggri skilning á mörgu í sögu
þjóðarinnar. Sú starfsemi, sem þið rekið,
getur ekki annað en hjálpað til þcss að
varðveita margt, sem miður væri að týnd-
ist. Og þá er alltaf eins og manni hlýni
um hjartaræturnar við það að hugsa um
bernskustöðvar; við erum ekki nauðsyn-
lega gömul orðin, þcgar okkur finnst
skcmmtilegt að búa á endurininningun-
um, að takmörkuðu leyti að minnsta
kosti. Það þarf ekki að einblína á nafl-
ann eins og Bhudda kvað hafa gert, eða
að telja allt gott, bara ef það sé gamalt.
En ekki er öll breyting framför, og margs
má minnast frá fyrri árum sjálfum sér til
gagns og skemmtunar.
Ég get ekki sagt, að ég hafi nokkra
sveit hér heima, sem lifir í ljóma endur-
minninganna hjá mér - sveitin mín er í
suðvesturhorni Minnesotaríkis. nærri
4.000 mílur héðan. En ég ólst upp við það
að sjá í gegnum annarra augu þessar kæru
sveitir hér heima á Islandi - aðallega var
það við Vopnfirðinga, sem ég talaði -
og við ömmu rnína um Idéraðið — en
hvaðan sem fólkið kom hér á landi, þá
voru þessar endurminningar frá bernsku-
árum kærar. Fjöllin yrðu blá og menn-
irnir miklir í fjarlægðinni. Samt er þetta
til í eðli hvers manns að hugsa með hlýj-
um hug til átthaganna, eins og hér er
gert í kvöld um Þingeyjarsýslurnar. Bezta
skáldið í byggðinni okkar var þingeysk
kona - enn á lífi, en orðin heilsutæp -
María gift Ingjaldi Árnasyni frá Húsavík
- er hún Oddsdóttir sjálf og fæddist i
Byrgi við Ásbyrgi. Ég hef svo oft heyrt
hana tala um fegurð Reykjadalsins og
þær slóðir, sem hún þekkti bezt á upp-
eldisárum — og þar sem ég hef nú séð
þær slóðir oftar en einu sinni sjálfur, þá
skil ég betur hrifningu lrennar - og ykk-
ar - ég skil vel, hvernig hún og þið - og
allir, úr hvaða sveit sem er - taka undir
með Sigurði frá Arnarvatni, frænda svo
nrargra hér í kvöld af Reykjahlíðar- og
Gautlandaættunum, í þeim orðum, sem
flestir kunna:
Blessnð sértu, sveitin mín!
sumar, vetur, ár og daga.
Engið, fjöllin, áin þín
- yndislega sveitin mín!
heilla mig og heim til sín
huga minn úr fjarlægð draga.
Blessuð sértu, sveitin mín!
sumar, vetur, ár og daga.