Andvari - 01.01.1986, Qupperneq 32

30
GUNNAR G. SCHRAM
ANDVARI
9
Þegar Ólaíur Thors myndaði ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Al-
þýðuflokks í nóvember 1959, viðreisnarstjórnina, bauð hann Gunn-
ari að vera einn af Ijórum ráðherrum sjálfstæðismanna í stjórninni
en hinir voru Bjarni Benediktsson og Ingólfur Jónsson. Óskaði
Gunnar eftir því að fara með dóms- og menntamál í hinni nýju ríkis-
stjórn en lyktir urðu þær að Ólafur sótti fast að hann yrði fjármála-
ráðherra og varð það niðurstaðan.
Ákveðið var að eitt af meginverkefnum hinnar nýju ríkisstjórnar
yrði endurskoðun skatta- og tollamála. Gunnar vildi að tekjustofnar
sveitarfélaga yrðu einnig teknir til endurskoðunar og æskilegt að
sami ráðherrann fjallaði um tekjuöflun ríkis og sveitarfélaga. Var
því samþykkt að sá hluti félagsmálaráðuneytisins sem sneri að sveit-
arfélögum yrði á hans vegum.
Gunnar gegndi starfi Ijármálaráðherra í fimm og hálft ár.
Þegar viðreisnarstjórnin tók við stjórn landsins boðaði hún um-
fangsmiklar breytingar á efnahagslífi þjóðarinnar. Um þetta leyti
voru efnahagsmál mjög ofarlega á baugi og var ákveðin stefnumót-
un og varanleg lausn á þeim málum efst á stefnuskránni. Ríkisstjórn-
in lagði fram ítarlegar tillögur og var þetta meginefni þeirra:
1) Bótakerfið afnumið. 2) Tryggingar tvöfaldast. 3) Tekjuskattur
af lágtekjum felldur niður. 4) Ríkissjóður hallalaus. 5) Haftaminni
verslun. 6) Jafnvægi í peningamálum. 7) Vísitölukerfið afnumið.
Eins og sést á þessari upptalningu voru þarna boðaðar róttækar
breytingar á efnahagsskipan þjóðarinnar.
Ríkisstjórnin í heild og ráðherrar allir tóku mikinn þátt í þeirri
grundvallarbreytingu sem hér var gerð á efnahagsmálum þjóðarinn-
ar með þessari stefnuáætlun viðreisnarinnar. En ljóst var að í þeim
efnum hlyti hitinn og þunginn ekki hvað síst að hvíla á fjármálaráð-
herranum, en sú gjörbreyting sem fyrir dyrum stóð í skatta- og tolla-
málum var fyrst og fremst á vegum fjármálaráðuneytisins.
Um þá framkvæmd segir Gunnar svo í endurminningum sínum:
„Strax eftir að ríkisstjórn Ólafs Thors hafði verið mynduð, 20.
nóvember 1959, var tekið til óspilltra málanna á mörgum sviðum.
Innan fárra mánaða var tilbúið frumvarp til laga um verulega
lækkun á tekjuskatti til ríkisins. Aðalbreytingin var sú, að almennar