Andvari - 01.01.1951, Page 13

AKDVARI
Guðmundur Finnbogason
9
hafði hann á hendi ritstjórnina frá 1933—1943. Skrifaði Guð-
mundur í hann flestar sínar merkustu og bezt rituðu greinar og
ljölda af ritdómum, einkum um bækur eftir íslenzka höfunda.
Guðmundur var og í stjóm Hins íslenzka bókmenntafélags frá
1912 — og forseti þess frá 1924 til 1943. Árið 1905 kom út
þýðing hans á Odauðleika mannsins eftir ameríska heimspek-
inginn William James, enda voru kenningar W. James um
manninn, trúarhrögðin og tilgang lífsins í mjög nánu samræmi
við eðli manns, sem var þannig skapi farinn og svo jákvæður að
gerð sem Guðmundur Finnbogason. Leshók handa hörnum og
unglingum tók Guðmundur saman 1 samstarfi við Þórhall Bjamar-
son biskup og Jóhannes Sigfússon menntaskólakennara. Hún
var í þremur bindum og kom út á ámnum 1907—10, og var að
henni mikil og merk nýjung. Árið 1907 kom út Afmælisdaga-
hók, sem Guðmundur hafði tekið saman, og varð hún afar vin-
sæl. Ljóð þau, sem í henni eru, voru valin af mikilli smekkvísi,
og varð hún beinlínis lesbók margra ljóðhneigðra unglinga og
um leið lykill að hinum rnörgu gullkistum íslenzkrar ljóðagerðar.
Á árunum 1907—10 naut Guðmundur styrks úr sjóði Hann-
esar Árnasonar og stundaði nú heimspeki og sálarfræði í París,
Berlín og Kaupmannahöfn og ferðaðist um Þýzkaland, Austur-
ríki, Sviss og Ítalíu. Hann skrifaði greinar í Isafold um ferða-
lagið, og voru þær sérprentaðar. Veturinn 1910—11 flutti hann
Hannesar Árnasonar fyrirlestra í Reykjavík, og vom þeir með
afbrigðum vel sóttir. Þeir kornu út árið 1912 í bókinni Hugur
og heimur, sem var mikið lesin — og það jafnt af greindum al-
þýðumönnunr sem af þeim, er lærðir voru, enda framsetning
efnisins ljós og skemmtileg, því að Guðmundur hafði andstyggð
á hugsanaflækjum og moldviðri, svo sem sjá rná á ritgerð, sem
kom út í Skírni einmitt árið 1912 og síðar var prentuð á ný í
ritgerðasafninu Huganir. Árið 1911 var haldin í Rúðu og París
þúsund ára hátíð Normandís, og var Guðmundur þar fulltrúi
Islendinga. Um haustið varði svo Guðmundur við Kaupmanna-
hafnarháskóla doktorsritgerð sína Den sym-patiske Forstaaelse,