Vaka - 01.05.1929, Blaðsíða 67

[vaka]
UM MÁLMA Á ÍSLANDI.
G1
DESJAMÝRI.
Þá langaði niig til að sjá hin miklu líparitlög i Borg-
arfirði eystra. Fór ég því þangað sumarið 1926 og
dvaldi að Desjamýri; leið mér þar ágætlega. En þar
sem ég var þá orðinn 68 ára gamall og átti örðugt með
gang í fjöllum og giljum, varð athugun mín of enda-
slepp. Ég athugaði því aðallega Staðarfjall að norðan-
verðu og tók þar nokkur sýnishorn.
Aðalfjallið virðist vera basaltfjall, fremur hátt, en
þunnt. Liggur austurendi þess í austur, en um mitt
fjallið heygist það nærri því í vinkil til suðurs. Með-
f'ram fjallinu hafa komið upp líparitgos, og virðist svo
sem gosið hafi þar tvisvar eða jafnvel oftar. Eldra gos-
grjótið liggur neðar í fjallshlíðinni, og er grátt á lit,
hefir nálega kvarzhörku og svo laust við alla málma,
að tæplega er hægt að finna járn í því. Sú bergtegund
virðist þvi hafa mætt sérstaklega háum hita. Yngra gos-
grjótið liggur hærra í fjallshlíðinni, alveg upp að
basaltfjallinu, er mjög ljóst á lit og ekki eins hart eins
og hitt grjótið úr eldra gosinu, enda virðist svo sem
það hafi mætt minni hita.
Þetta lag, senr er mjög breitt, nær yfir afarstórt
flæmi og endar að sunnan með Setbergshnúk. En í
þeiin hnúk liggur nálega hreinn kvarz efst, að minnsta
kosti um miðbikið. Þar, sem ljósa grjótið meðfrain
basaltfjallinu liggur í allmiklum halla, hafa myndazt
þar grunn gil og hryggir á milli. Tvö gil eru þar þó
allstór, Myrkárgil og Mosdalsgil, og renna smáár eftir
þeim báðum.
í Myrkárgili ofarlega fann ég breiðan gabbrógang,
sem liggur frá vestri til austurs eða nálega þvert yfir
gilið. Enginn finnanlegur góðmálmur var í þeim gangi.
Þar, sem dvöl mín á þessum stað varð að vera stutt,
vannst mér ekki tími til annars en að taka fá sýnis-
horn á nokkrum stöðum, aðeius til þess að komast