Vaka - 01.05.1929, Blaðsíða 111

[vaka!
•T. S. OG MNGVALLAFUNDURINN 1873.
105
stefnu hans sýndi sig mannsaldri síðar, er landsmenn
fóru að tala sig saman um kröfur þær, er halda skyldi
fram i sambandssamningunum við Dani. Helztu blað-
stjórar landsins, 6 að tölu, sendu í nóvember 1906 í
sameiningu út ávarp til landsmanna og brýndu ræki-
lega fyrir þeim að fylkja sér nú undir merki Jóns Sig-
urðssonar; en af því sögðu þeir leiða, að menn ættu
ekki að vera að sækjast eftir því, að landið fengi að
heita sérstakt ríki. „Það væri barnalegt að hugsa svo“
(að jafnlítil þjóð væri fær um að vera sérstakt ríki)
„og þann veg hugsar Iíka fráieitt nokkur maður“ sagði
sá þeirra, sem fylgdi ávarpinu rækilegast úr hlaði. Að
þessir sömu menn urðu fyrstir til að hlaupa undan
merkinu misseri síðar, sýnir að eins það, að fleira hef-
ur lífsmagn í islenzkri pólitík en orð og dæmi Jóns
Sigurðssonar. Hr. P. E. Ó. segir, að það hafi fyrst verið
uppkastsménn 1908 og 1909, „sem reyndu að nota sér
í vil Þingvallafund 1873 og framkomu Jóns Sigurðs-
sonar þar, er þeir kölluðu verið hafa“. Uppkastsmenn
sögðu, sem satt var, að þeir væru að framfylgja stefnu
Jóns Sigurðssonar; en framkoma hans á Þingvalla-
fundinum er, að vísu ekki óinissandi, en þó mjög veiga-
mikil sönnun fyrir því, hver stefna hans var. En hvern-
ig getur staðið á því, að hr. P. E. Ó. nefnir ekki blaða-
mannaávarpið í þessu sambandi? Þeir urðu þó fyrri til
að lýsa fylgi sínu við stefnu Jóns Sigurðssonar en upp-
kastsmenn. Getur það hugsazt, að saga Jóns Sigurðs-!
sonar komi út ineð þeim frágangi, að þar verði ekki
minnzt á blaðamannaávarpið? Það varð að vísu ekki til
um hans daga, heldur 33 árum eftir að hann hafði lagl
niður vopnin; en þrátt fyrir það eða einmitt fyrir það
heyrir það innilega til sögu hans, svo víst sem það er
einn óræki votturinn um, hvað landsmenn hafa verið
minnugir á hugsjónir hans þær stundirnar sem ekki
hefur glapið fyrir þeim sú hugsun að þeir sé fremur
islenzkir l'lokkamenn en íslendingar.