Vaka - 01.05.1929, Blaðsíða 82

76
GUÐMUNDUR FRIÐJÓNSSON:
[vaka]
ég væri að vara við því, að æskan fengi að vera sjálf-
ráð, vegna þeirrar hættu, sem henni væri búin af frjáls-
ræði menningar vorrar. Frjáls æska myndi lenda í
vargakjöftum. Svo fer um skýringarnar, þegar spannar-
kvarði er lagður á skáldskap. Önnur skýring blasir
við engu ólíklegri en þessi, sú, að höf. hal'i viljað
benda á, að æskan sætti sig aldrei við tjóður, þó að
henni væri hent á háska utan við eða handan við tjóð-
urhælinn. Ef saga eða kvæði hefir skáldskap til brunns
að bera, má fá út úr henni og því eitt og annað. Á því
veltur, hvort lesið er með samúðarskilningi eða úlfúð-
arhótfyndni.
Ragnar drepur á það, að vér íslendingar stöndum
allra þjóða bezt að vígi, til þess að færa oss í nyt það,
sem gott er i framfaraviðleitni menningarinnar, en
hafna hinu. Hann mun eiga við aðstöðu vora og fjar-
lægð frá stórþjóðunum. — Þetta gæti staðizt, ef vér
værum allra þjóða bezt viti bornir og um leið frá því
bitnir að leggja hlustirnar við fláttskap og fagurgala.
Gamalt máltæki segir, að sá eigi kvölina, sem á völina.
Lítil skip þola áföllin illa og þau fyllir fljótt —- nema
þau, sem eru samgróin ræðara eins og skinnbátar Gj-æn-
lendinga. Þeir, sem vilja veita viðnám óreyndum nýj-
unguin og halda sig að þeim úrlausnum, sem reynd-
ar eru að heilindum, segja sig í ætt jurta, sem lcannast
við ræturnar, sem þær styðjast við og nærast af. Að-
flutt menning er í fyrsta kasti lántaka, sem tekin er
um efni fram og óvíst er, hvort endurgoldin verður
eða samþýdd því, sem fyrir er.
Einar H. Kvaran hefir í ræðu, en ekki í skáldskap,
dásamað það átak, sem kynslóðin í landi voru hefir
innt af höndum: vegabætur, húsabætur, útgerð, o. s.
frv. Og einkanlega hefir hann hent á sparisjóðsinn-
stæður í bönkum. Þetta lítur allt vel út og álitlega. En
þó fellur af því ljóminn að sumu leyti, þegar þess er
gætt, sem nú er á daginn komið, að töp bankanna