Vaka - 01.05.1929, Blaðsíða 106

100
SIGURÐUR ÞÓRÐARSON:
[vaka]
skammtaði það sem úti yrði látið. En áhættan virðist
nú samt ekki hafa verið svo injög mikil, úr því sem
gera var. Konungur var til vara beðinn um að gefa
landinu stjórnarskrá „að ári komanda", þ. e. við hið
einstæða tækifæri, að halda skyldi þúsund ára minn-
ingu íslands byggðar. Því þó að enginn gæti búizt við
því, að Danir færu allt í einu og til hátíðabrigðis eins
að gefa upp ríkisréttarkenningar sínar, þá var hitt
jafn ólíklegt, að þeir myndu vilja neyta slíks tækifæris
til þess að valdbjóða landsmönnum einhverja afar-
kosti. En með fyrirvörum þeim, er fylgdu varabeiðn-
inni, sérstaklega fyrirvaranum um endurskoðun vænt-
anlegrar stjórnarskrár á fárra ára fresti, var sleginn
sá varnagli er sýndi að landsmenn myndu ekki til
lengdar sætta sig við minna en það sem þeir höfðu
hingað til farið fram á frekast. ,
En — voru nú ekki einmitt sterkustu horfur á því,
að Iandsmenn myndu e k k i framar vilja sætta sig við
það, sem þeir höfðu hingað til farið fram á frekast?
Þjóðfulltrúar, um það bil jafnmargir þjóðkjörnum al-
þingismönnum, en með yngra þjóðarumboð að bak-
hjalli en þeir, boðaðir á fund til þess að svara þeirri
spurningu, hvort meiri hluti alþingis hefði meðhald og
traust land^slýðsins í stríði því við útlenda og innlenda
mótstöðumenn, er nú hafði verið háð áratugum saman
til þess að útvega landinu bót á stjórnarhögum þess,
svöruðu spurningunni á þá leið, að nú orðið vildu þeir
og umbjóðendur þeirra ekki sætta sig við minna en
skilnað, ekki einungis við dönsku þjóðina, heldur og
við konunginn, nema því að eins að hann léti sér nægja
að vera konungur fslands að nafninu einu til (síðari
krafan var raunar felld burtu áður en lauk). Ef full-
trúar þessir hefðu látið við það lenda að lýsa þessu
yfir og skora jafnframt á alþingi að beina viðleitni
sinni að þessu marki, þá er ekki óhugsandi, að þinginu
hefði orðið fremur lið en ólið að slikri áskorun. Það