Menntamál - 01.12.1935, Blaðsíða 35

MENNTAMÁL
177
í sífelldri baráttu við sjálft sig og aðra. Lækningin er
þvi fólgin i þvi, að sætta það við umhverfið. Alveg sama
máli gegnir með þá fullorðnu. Allir glæpir, allt liatur
og öll grimmd er sprottið af vansælu og sjúku sálar-
ástandi.
Með skóla sínum og skrifum vill Neill reyna að létta
byrði vansælunnar af herðum þeirra, sem liann nær
til á einn eða annan hátt.
Oft furðar foreldra mjög á því, að þeirra börn liafi
getað leiðst afvega. Þau, sem hafi verið alin upp „i
guðsótta og góðum siðum“ og slranglega liegnt fyrir
minnstu yfirsjónir. En reynslan sýnir, að einmitt þessi
hörn eru erfiðusl viðfangs, og til þess að byrja með
verður allt starf i þeirra þágu neikvætt, og gengur mest
til þess að uppræta þau áhrif, sem fjrrir eru.
Neill slær þvi föstu, að öll börn séu góð i eðli sinu.
Þau fæðast með sterkum eðlishvötum og hæfileikum
til þess að þroskast og bjarga sér. En þegar frá byrj-
un mæta þeim allslconar tálmanir.
Fullorðna fólkið hefir í fávizku sinni og vansælu
búið til heil kerfi af hindrunum og lilaðið upp múra
af siðalögmálum.
Alstaðar mætir barninu: Þú mátt ekki, þú átt ekki,
og þetta áttu að gera, og þetta skaltu gera.
Það er komið inn lijá þvi sektar- og blygðunartil-
finningu,á meðan það er sakleysið sjálft. Því er lcennt
að fyrirverða sig fyrir eðlilegar þarfir líkamans, og vissa
líkamshluta má það livorki snerta né láta aðra sjá.
Með því að hegna börnum fyrir smáyfirsjónir, er þeim
oft og tíðum beinlínis ýtt iit á afbrotaleiðina.
Börn eru i eðli sínu félagslynd, og þeirn líður illa, ef
þau eru i andstöðu við umhverfið. Allur þorri fólks,
bæði ungir og gamlir, lagar sig ósjálfrátt eftir siðaregl-
um og lögum þess staðar, sem það dvelur á. Hitt er
fremur undantekning, þegar aðrar hvatir eru sterkari
12