Menntamál - 01.04.1937, Blaðsíða 19

MENNTAMÁL
13
frá villu sins vegar. Hans „betri maður“ er vakinn. Á þenna
hátt liafa allir miklir uppalendur starfað. Við allar
betrunarstofnanir fyrir vandræðaunglinga og afbrota-
menn er þessari aðferð mikið beitt. Annað dæmi: Spen-
cer telur, að hin eðlilega hegning á litlu stúlkuna, sem
aldrei er tilbúin á réttum tíma i skemmtigönguna, sé að
skilja liana eftir. En það er enganveginn vist, að þetta sé
hezla aðferðin til að bæta h'ana. Henni getur fundizt þessi
hegning aðeins slafa af óþolinmæði hinna fullorðnu og
þar af leiðandi langt frá því að vera nokkurt fyrirmyndar-
framferði. Ef til vill verður liún ekki framar of síðbúin i
gönguferðirnar, en þessi refsing dregur ekki sérstaklega
athygli hennar að aðalatriðinu: þvi nefnilega, að hún tek-
ur ekki nægilegt tillit til annara og kann ekki að ætla
sér tíma til hvers verks. Árangurinn er sá, að liún er
aldrei stundvís. Þetta eru þeir gallar, sem laga þarf hjá
henni og beina þarf athygli hennar að, með sérstölcum
æfingum, ef með þarf, sem menn gela kallað refsingu, ef
þeir vilja.1)
Þá kem eg að því atriði: Hvaða refsingum á að beita
gegn börnum? Hvernig á að beita þessum refsingum og
undir hvaða atvikum? f stultri grein, eins og þessarri, er
hægt að fara tvær leiðir til þess að fræða menn um þetta
efni. Annaðiivort eru gefnar almennar reglur, sem marka
uppeldisstefnuna, hvað við kemur refsingum, í stórum
dráttum; enda þótt þær dugi ekki uppalandanum til fulln-
uslu í hverju einstöku tilfelli, lijálpa þær honrn þó til þess
að átta sig. Eða þá að uppeldisfræðingurmn heldur sér við
einstök dæmi, náttúrlega eins einkennandi (tvpisk)og hægt
er. Eg mun fara fyrri leiðina, mcð því að eg ætla mér að-
eins að gefa almennt yfirlit.
Allt aðrar ástæður koma til greina, er um uppeldislega
refsing barna er að ræða, heldur en hvað snertir refsingu
1) Förster: Jugendlehre, bls. 705—70G.