Menntamál - 01.04.1937, Blaðsíða 30

24
MENNTAMÁL
aðra eða raunverulegra keppinauta. Með öðrum orðum:
að keppa aðeins við sjálft sig^ koma í framkvæmd draum-
um sínum og óskum, sem því cru ekki sameiginleg við
neinn annan. Þvi gclur það ekki fyllilega borið sig sam-
an við neinn eða keppt við neinn, heldur aðeins borið
eigin framkvæmdir saman við fyrirætlanir sinar. Sjálfs-
keppni komi því í stað samkcppni.
2) Það verður að kenna barninu að fá ást á vinnunni
verksins vegna, vinnunni i sjálfri sér. Það verður að inn-
ræla þvi að gcra hið góða vegna hins góða, en ekki vegna
lofs, sem það kann að fá fyrir góðverkið. Aðálárangur
verðlaunanna er oftást sá, að menn alast ekki upp í
dyggðinni sjálfri, lieldur sækjast þeir eftir táknum um
iiana: heiðursmerkjum, vcrðlaunum og öðrum sóma.
Barnið venst ekki á að vinna af ást á málefninu sjálfu,
iieldur verður málefnið því aðeins ráð' til þess að svala
metorðagirnd sinni og fá lof annara. Það sækist þá eftir
ylri dyggðarmerkjum, en hirðir ekki um dyggðina sjálfa.
3) Sá hlýtur lof óg verðlaun, sem náð hefir góðurn
árangri. Verðlaunaaðferðin kemur því til leiðar, að menn
heiðra aðeins árangurinn en ekki verðleikana. Og verð-
leikar og góöur árangur fara ekki alllaf saman. Það er
rangt siðfcrðilcga, að heiðra aðeiiis árangur starfsins en
ekki það erfiði og úthald, sjálfsafneitun verðleika, sem
skapað liafa árangurinn.
4) Verðlaunaaðfcrðin hefir þann ókost, að liún getur
af sér of mikla einstaklingshyggju, sérgæði og hroka. Hún
þroskar ekki félagslyndi og félagsanda né fórnfýsi og
starfslöngun í þágur annarra eða þjóðfélagsins eða loks
einhvers málefnis. Hún elur i bezta lagi upp duglega en
sérgóða menn og óvanda að þeim ráðum, sem þarf til
þess að komast áfram eða „slá í gegn“. Þeir kæra sig
kollótta, þótt Jjcir upphefji sjálfa sig með því að niður-
lægja aðra.
5) Skólaverðlaunin gela orðið hæltuleg veraldargengi