Menntamál - 01.04.1937, Blaðsíða 53

MENNTAMÁL
47
tímamanninum, tæknin sömuleiðis: „En þá nær til jarð-
ar lnmnaeldsins ylur, ef andinn finnur til og hjartað
skilur“. Er það ekki einmitt þessi ylur í sál einstak-
lingsins og þjóðarinnar, sem á örlagastund reynist bezt?
Er það ekki liann, sem verður sólskinið og döggin í
samlífi mannanna, og gerir lifið fyrst og fremst þess
vert, að því sé lifað. Lii'ið sisyr aldrei á úrslitastund:
Hvað veizlu, lieldur: Hvað ertu? Þekkingin og tæknin
byggja upp hina ytri menningn, en við ylinn og ljós-
ið að innan verða þau til, þau siðalög, sem gera ])jóð-
irnar raunverulega að menningarþjóðum.
Vitur maður hefir sagt, að mannkynið væri van-
skapað, þvi væri ekki vaxið hjarta til jafns við höfuð
og hendur. Sé þelta satt, er það þungur áfellisdómur
yfir uppeldisstofnunum þjóðarinnar. Það er afleiðing
af þverrandi uppeldisálirifum heimilanna, og of ein-
liliða fræðslu og þekkingardýrkun skólanna. Tækni 20.
aldarinnar hefir stigið mönnum til liöfuðsins, og hin-
ar ahnáttugu vélar sveigja uppeldi æskunnar inn á nýj-
ar leiðir.
En á meðan lijól tímans snýst og ber manninn í öll-
um sínum mikilleik upp á hátind vélamenningarinnar,
þá uppgötvar hann það einn góðan veðurdag, að hann
er búinn að missa stjórn á vélunum sínum. Þær eru
farnar að mala það gull, sem hann er ekki maður til
að nota, svo það verði til blessunar. Þær eru farnar
að mala ófarsæld í stað farsæklar, af því, að maður-
inn óx ekki með vélunum og var eklci nógu félagslega
þroskuð vera til að stjórna þessum furðuverkum nú-
tímans. Þessvegna er til atvinnuleysi í heimi, þar sem
þúsundir verkefna bíða, og þessvegna er til hungur í
heimi, sem er fullur af allsnægtum. Hin spámannlegu
orð, sem Einar H. Kvaran leggur einni sögupersónu sinni
i munn: Að hver sem fari hraðar en hann hugsi, geti
beðið bráðan bana, eru að rætast. Vélarnar ern komn-