Menntamál - 01.04.1937, Blaðsíða 23

MENNTAMÁL
17
barnið ern miklu ópersónulegri cn áhrif fjölskyldunnar
á það; refsingarnar, sem hann þeilir, eru líka miklu kald-
ari og ópersónulegri. Þar geiur engin l)líða eða persónu-
áhrif upphafið það, sem skaðsamlegt er í refsingunni.1)
Fyrst eg minntist á líkamlegar refsingar, finnst mér
áslæða til, að vara menn við að heila um of flengingum,
einkum við stálpuð hörn, af því að þessi refsing getur liæg-
lega vakið og æst upp kynhvatir harnsins og veitt þvi kyn-
ferðilega nautn. Þess eru dæmi, að börn og unglingar
sækjast eftir þessari refsingu af framangreindri orsök.
5) Forðast skal refsingar eins og unnt er. Refsingin á
aldrei að vera nema örþrifaráð, sem gripið er til, þegar
sýnilegt cr? að önnur uppeldisráð duga elcki, eða ef um
svo hættulegt eða alvarlegt hrot er að ræða, að með öllu
móti verði að reyna að koma í veg fyrir það, að barnið
fremji það aftur.
Það er alkunnugt um allar refsingar, að þær verða því
áhrifaminni, því oflar sem þeim er beitt. Slnák, sem alltaf
er verið að flengja, stendur hrátt alveg á sama um þessa
hirtingu og lætur sér ekkert skipast við hana. Hversvegna
óttast stálpað barn aðallega refsingar? Ekki svo mjög
vegna sársaukans eða óþægindanna, sem þær valda því,
lieldur vcgna þess, að það skammast sín, finnur til sið-
ferðilegrar blygðunar. Það er þessi siðferðilega hlygðun.
sem hezl verndar gcgn yfirsjónum. Það ríður á? að sljóvga
liana ekki.
í hvert skifti sem hegningu er beitt, missir hún jafnan
eitthvað af áhrifum sínum. Hún varðveitir ekki allt sitt
afl, nema þegar hún er enn ekki komin í framkvæmd, þ.
e. a. s. á meðan liún er aðeins yfirvofandi ógnun.2) Ekk-
ert er slcaðlegra en að heita ströngum refsingum við litlar
yfirsjónir. Það er liið bezta ráð lil að sljóvga siðfcrðilega
1) Durkheim: op. cit. l)ls. 209.
2) Durkheim: op. cit. hls. 22G.
2