Menntamál - 01.04.1937, Blaðsíða 24

18
MENNTAMÁL
blygðunartilfinningu barnsins, svo að engin refsing lxríni
framar á því. Barnið verður að finna sem bezt, að rcfsing-
in sé í hlutfalli við brolið. Ef uppalandinn beilir ströngum
refsingum við litlum yfirsjónum, til livaða refsinga ætlar
liann þá að grípa, ef um mjög alvarlegt brot er að ræða?
Þá kemst hann auðsjáanlega í vandræði. Ströngum refs-
ingum má hann ekki beita, nema gegn alvarlegum brot-
um. Til þcss að geta þannig stigskipt refsingunni, er nauð
synlegt, eins og eg gat um áður, að grípa sem sjaldnast
til refsinga, reyna áður forlölur og ávítur. Frá þegjandi
vanþóknun og aðvörun uppalandans til refsingarinnar er
langur vegur.
6) Engri hegningu má beita þannig, að líkamlegri eða
andlegri velferð barnsins sé stofnað í voða. Með öJJum
menningarþjóðum eru til refsiákvæði i lögum við mis-
þyrmingum á börnum, en margar refsingar geta tal-
izt mjög skaðsamlegar barninu, þótt lögin taki ekki í
taumana.
7) Uppalandinn á aldrei að refsa i bræði eða reiði (ab
irato), en með festu og alvarlegri vanþóknun. Uppaland-
inn verður að refsa með festu og alvöru, banna ákveðið.
Það er skaðsaiíilegt að ávíta eða slá barnið og kjassa það
svo á víxl í sömu andránni. Eða ef annað foreldrið mælir
upp i barninu það sem liitt bannar því. Ef barnið finnur,
að því er refsað í bræði, er hætt við að slíkt atferli komi
inn hjá því hatri og fyrirlitningu á uppalandanum. Barn-
inu finnst þá, að uppalandinn sé að svala reiði sinni á sér,
að minnsta kosti finnst því, sem rétt er, að reiðin þyngi
refsinguna. Auk þess er það langt fyrir neðan virðingu
siðaðs manns5 að ráðast á varnarlaust barn í reiði. Geta
lilotist af þvi misþyrmingar. En þótt uppalandinn megi
ekki rcfsa í reiði, má hann á hinn bóginn ekki refsa kalt
og tilfinningalaust. Hann vcrður að sýna með tilfinningu
alvarlega gremju sina og vanþóknun á brotinu. Bezt er að
láta oftast ofurlitla stund liða frá því að barnið er staðið