Menntamál - 01.12.1955, Side 58
240
MENNTAMÁL
Gildandi skólalöggjöf er fárra ára gömul, og ekki fram-
kvæmd að fullu enn. Hún var sett að ráði góðra skóla-
manna, reyndra og varkárra, og hún var betur undirbúin
en títt er um lagasetningar. Það er því fávíslegt fljótræði,
er menn vilja breyta þeim lögum, áður en séð er hversu
þau reynast.
Fræðslulögin skapa skólunum starfssvið, en þau ráða
litlu um framkvæmd kennslunnar. Ekki má því kenna lög-
gjöfinni um, þótt einstakir skólar bregðist skyldum sín-
um, nema illri aðbúð sé um að kenna.
Árangur skólastarfsins er mörgu háður. Mestu ræður
þó starfshæfni kennara og námsvilji nemenda, en hann er
háður menningaráhuga umhverfisins, einkum foreldr^
anna.
Ágætur kennari getur unnið mikið verk, jafnvel við
verstu skilyrði, og liðléttur kennari vinnur talsvert gagn
með aðstoð áhugasamra foreldra. Hins vegar er þess eng-
in von, að lítt hæfur kennari vinni gott verk í menningar-
snauðu umhverfi.
Menntaþrá íslendinga hefur farið þverrandi seinustu
3 eða 4 áratugina, og er auðvelt að benda á margar og
gildar orsakir þess. Nú virðist þó lágmarkinu náð, og
ýmislegt bendir til batnandi tíðar. En hvað sem því líð-
ur, þá megna engin lagaboð né fyrirmæli að vekja eða
auka menningarhvöt fólksins. í því efni verður hver skóli
að treysta á sinn eigin mátt.
Og kennararnir verða ólíkir, eins og hverrar annarrar
stéttar menn, svo að í þeirra hópi verða jafnan margir
liðléttingar. Aukin skólaganga kennaraefna getur að vísu
aukið starfhæfni stéttarinnar, þó aldrei bægt öllum lítt
hæfum frá.
En bæta má starfsskilyrði skólanna, og þar með ár-
angur kennslunnar, með því að fá kennurum í hendur góð
kennslutæki og skólabókasöfn og góðar námsbækur.
Tvennt, það fyrrtalda, hefur verið vanrækt mjög, og víða