Skírnir - 01.04.1920, Page 12

. Elías L.önnrot og Kalevala.
Eftir dr. theol. Jón Helgason biskup.
Nl.
Vorið 1831 hafði Lönnrot fyrir áeggjan bókmentafé-
iagsins lagt af stað í nýja könnunarferð. En áður en
hálfnuð var leiðin, barst honum skipun frá heilbrigðisráð-
inu í Helsingfors þess efnis að hverfa tafarlaust heim aft-
ur, því að Asíu-kóleran væri komin til landsins. Hlýddi
Lönnrot þeirri skipun samstundis, en ógeðfelt var honum
að hætta við ferð sína. Gerðist hann nú nokkra mánuði
kóleru-læknir á sjúkrahúsi í Helsingfors og kóleru-vörður
í Borgá og sveitunum þar umhverfis. Gekk hann fram
með hinum mesta dugnaði og ósérhlífni, sýktist jafnvel
sjálfur og sveif vikutíma milli heims og helju, en líkam-
legur hraustleiki hans varð, sem betur fór, dauðanum hér
yfirsterkari. En þegar hægði um og sóttin leið úr landi,
var orðið of áliðið sumars til að takast ferð á hendur á
nýjan leik.
En hið næsta vor lagði Lönnrot af stað jafnskjótt og
isa leysti af vötnum. Fór hann sem fyrri fótgangandi
víðsvegar um norður og austur hluta landsins og komst
nú alla leið til Kyrjálalands, finska hlutans. Varð árang-
urinn af ferðinni með afbrigðum góður — meiri en hann
hafði nokkuru sinni getað dreymt um. Nú barst upp i
hendurnar á honum fjöldi áður óþektra hetjukvæða og
kendarljóða, en auk þess afarmikill fróðleikur annar af
ýmsu tæi um líf og háttu Kyrjála, bæði í félagslegu tilliti,
■trúarlegu, þjóðfræðiiegu og þjóðmenjalegu. Þá um haustið
.1832 losnaði héraðslæknisembætti eitt langt norður i landi,