Skírnir - 01.04.1920, Page 56

134
Um fatnað.
[Skírnir
Fatnaður.
Upprunalega voru feldir og dúkar notaðir til fatnaðar,
án þess að eiginlegar fiíkur væru úr þeim gerðar, nema
úr iykkjudúkum, sem laga mátti eftir líkamanum. Hæfi-
lega löngum og breiðum dúk var þá sveipað eða vafið um
líkamann og haldið saman með sylgjum og nálum. Þann-
ig var búningur Grikkja og Rómverja, feldar og skykkj-
ur fornmanna, og enn er sama sniðíð á sjölum kvenna
og klútum. Slíkir búningar voru allajafna fagrir, en
hvorki hlýir né alls kostar hentugir við vinnu. Síðan tóku
menn að laga dúkana eftir likamanum, sníða þá og
sauma úr þeim flikur með svipuðu lagi og líkamshlutar
þeir, sem þær áttu að klæða.
Þyðing fatanna er auðvitað í köldum löndum, fyrst
og fremst sú, að skýla líkamanum, verja hann kuldanum;
en þó kemur margt fleira til greina. Blygðunartilfinning
rekur jafnvel villimenn til þess að ganga með mittis-
skýlur. Fötin vernda líkamann til mikilla rauna gegn
meiðslum, og hlífa honum auk þess við sóttkveikjura, er
ýms óhreinindi komast síður að hörundinu. Þau eru og
vörn gegn 4éTargeislunum, sem annars geta valdið sól-
bruna.
Þá hafa og föt venð mjög notuð til skarts frá alda-
öðli. Af öllu þessu er þó mest vert um hlýindin, því án
varnar gegn kuldanum geta menn ekki lifað í köldum
löndum, og auk þess þyrftu þeir miklu meiri fæðu, til
þess að líkaminn héldist heitur. Likamshiti manna er
hinn sami í öllum löndum. Ef lofthitinn er 25—37° eru
föt óþörf til hlýinda, en sé hann minni, verður naumast
án þeirra verið.
Einlcenni góðs klœðnaðar. Til þess að föt séu alls
kostar hentug þurfa þau að hafa ýmsa kosti, sem fara þó
mjög eftir því, til hvers fötin eru ætluð. Snið þeirra og
stærð þarf að svara til líkamans, svo hvorki sé of né
van (Nec fluctuet nec sti angulet). Þ r ö n g f ö t e r u
köld, hindra hreyfingar og blóðrás, geta jafnvel aflag-
að liffærin eða meitt. Hlýindin þurfa aö vera hæfiiega