Heimilisvinurinn - 01.01.1904, Blaðsíða 26
26
En vissa um guðdómleik orðsins er eigi hið
sama sem sáluhjálparvissa. — Til sáluhjálparvissu
heyrir enn fromur vissa um að hafa sjálfur hlut-
deild í náðar framboði orðsins. Og hér kemur erfið-
leiki. Vakandi samvizka er semsé, eins og vér
höfum séð, skilyrði fyrir fyrri hluta sáluhjálparviss-
unnar: vissunni um guðlegt vald orðsins. En sam-
timis virðist vakandi samvizka vera tálmun fyrir
hinn hluta sáluhjálparvissunnar: vissuna um að
hafa sjálfur hlutdeild í sáluhjálpinni. Því að vak-
andi samvizka er þrárækilegur sakaráberi. Enginn
maður í heimi finnur sig svo auman og yfirgefinn
sem sá, er samvizka hans er að vakna. Af öllum
skepnum milli himins og jarðar, frá orminum í
duptinu til engla guðs, er engin svo nauðulega stödd
sem sálin, þá er hún er að byrja að þekkja sjálfa
sig. — Sálin fyllist þá annaðhvort af óhuggandi
iðrunarsút með mörgum tárum eða af kaldri ör-
væntingu táralaust. Og sé það sárt að gráta beisk-
um tárum, þá er örvænting sú, er vantar tárin,
eigi síður sár.
Eg þekki eiginlega enga meiri kvöl á þessari
jörðu enn þá, að dragast með þunga samvizku,
hulda af hálfsijóu kæruleysi, sem hindrar neyð sam-
vizkunnar frá að ná andanum. Samvizkan reynir
þá fyrst að rjúfa hið sljóa hýði; en þegar það tekst
okki og hún fær að eins nýja verki og kúlur af að
berja höfðinu við sljóleikann, þá sezt hún að lok-
um með grátekka á eixihYern atvikinn stað lengst