Iðunn : nýr flokkur - 01.12.1929, Page 96

418
Nýjar bækur.
IÐUNN
Nýr maður í bókmenfunum er Davíð Þorvaldsson,
sem alveg nýlega hefir gefið út dálitla bók: »Björn for-
maður og aðrar smásögur*. Fyrsta sagan, sú er bókin
dregur nafn af, er miklu lengst, fyllir hálfa bókina. Hún
er nokkuð laus að byggingu og ber ýms merki þroska-
leysis, en þó eru bjórar í henni. Af ríkri samúð segir
höf. frá Birni formanni, sem er svo samgróinn bátnum,
að lífið er honum einskis virði, þegar báturinn er farinn,
Hann gerir sig jafnvel að glæpamanni heldur en að sjá
á eftir honum í annara hendur. — Vfirleitt skrifar þessi
höfundur af mikilli samúð um smælingja og útskúfaða
og kallar með því — þótt ósjálfrátt kunni að vera — á
samúð lesandans sjálfum sér til handa.
Hinar smásögurnar eru engu síðri en þessi fyrsta.
Ein þeirra, »Árni munkur*, eftir sögn frá gamalli tíð,
um munkinn á Möðruvöllum, sem braut klaustureið sinn
og lagðist út með kvenmanni, er hann hafði fest ástir
við, er jafnvel ágæt og áhrifamikil smásaga. Lagleg er
einnig »Skóarinn litli*, um síðustu stundir dauðadæmds
sjúklings á berklahæli. Þá er og »Skólabræður« að
sumu leyti rækalli kyndug smásaga.
Ljóðin í óbundnu máli, síðast í bókinni, skildu ekkert
eftir hjá mér að loknum lestri.
Þrátt fyrir ýms smávegis vansmíði — hér er ekki rúm
til að telja þau fram — á þessari byrjandabók, virðist
Davíð Þorvaldsson búa yfir skáldgáfu. Það verður gaman
að sjá, hvað hann færir til torgs á næstu árum. —
Bók Hagalíns hefir að geyma þrjár sögur: »Guð og
lukkan«, »Einstæðingar« og »Mannleg náttúra*. Af þeim
er hin fyrsta bezt. Hún er svo góð, að maður freistast
til að ætla, að betur verði ekki farið með slikt efni.
Marga kosti sameinar þessi smásaga. Hún er fyrst og
fremst með, afbrigðum skemtileg, frásögnin full af fjöri
og kimni. I öðru lagi er hún fyrirtaks mannlýsing.
Gunnar á Máfabergi á sér ekki margar hliðstæður í ís-
lenzkum bókmentum, en að persónan sé gripin beint út
úr lífinu, á þyí er ekki minsti vafi, svo vel könnumst
vér við hann. í þriðja lagi er sagan hlífðarlaus ádeila á
forsjónarvafstur íslenzkra sveitastjórna gagnvart fátæk-