Kirkjuritið - 01.10.1972, Blaðsíða 76

dómi, heldur einnig af reynslu. Hann
þekkir baráttu hrelldrar samvizku,
veit, að hana getur ekkert huggað
nema alger náð. Hann veit, að það
nœgir ekki að segja við samvizku-
saman mann: „Syndir þínar eru fyrir-
gefnar vegna Krists". ef hann á svo
að gœta sin sjálfur upp frá því,
að vísu með Guðs hjálp. Þess vegna
verður maðurinn að œfa sig í trúnni.
Hann verður að œfa sig í að trúa
því, að Guð sé honum náðugur. Al-
veg eins og hann á að iðka góð
verk, œfa sig í þeim, verður hann
að iðka og cefa trúna. Það gerir
hann með því að taka huggunarorð
Ritningarinnar og hafa þau yfir hvað
eftir annað. Um þetta hefur Lúther
ritað mikið, ekki sízt í Skýringum
á Galatabréfinu. Þarft verk vinnur
sá, sem þýðir þœr á íslenzku. Tel
ég rétt að taka hér eitt dœmi um
þessa œfingu (Ubung).
Lúther er að skrifa um Gal. 1, 4.
Slík orð skuli nota í sálarstríði. Hugs-
ar hann sér viðtal við djöfulinn á
þessa lund: Djöfullinn ákœrir mann-
inn og segir: „Þú ert syndari og því
fyrirdœmdur", en maðurinn styðst
við orðið, sem segir um Krist, að
hann gaf sjálfan sig fyrir syndir vor-
ar, og svarar því: „Einmitt af því
að þú kallar mig syndara, geri ég
kröfu til að vera réttlátur og hólp.
inn." — „Fyrirdœmdur skaltu verða."
— „Nei, því að ég flý til Krists, sem
gaf sjálfan sig fyrir mínar syndir."
Þannig kennir Lúther kristnum manni
að verjast örvœntingu og halda
trúnni. Annað dœmi um þetta má
lesa hér í ritinu um góðverkin, 3.
boðorð, 8. liður.
En œfingin nœr einnig til verkanna.
Hvað eftir annað spyr Lúther, hvar
þeir séu, sem vilja vinna verk. Hann
bendir þeim á að iðka verk boðorð-
anna. Þeir fái nóg að gera alla œvi
við þessi verk, sem Guð hefur boðið:
trú, bœn, lofgerð, hlýðni, hógvcerð
o.s.frv. Það er víðsfjarri, að hann
banni góð verk. En œfingin er ekki
aðeins verk, heldur og þrautir og
þjáningar. [ þeim lœrir maðurinn þol-
inmœði og undirgefni undir viljo
Guðs. Föstur, vökur og vinna eru
vopn gegn freistingunum, sem hins
vegar aukast við át, ofdrykkju, svefn
og iðjuleysi. Lúther leggur mikið upp
úr þessu, en varar þó við ofnotkun
þessara iðkana.
Bœði trú og verk verða að eiga
sér innra gildi, trú hjartans, einlœgni
í hverju verki, hrœsnislausa guðrœkni.
Ytri viðhöfn nœgir ekki og getur leitt
til hrœsni. Menn fara að halda að
nóg sé að vinna verkið, fara með
bœnina, þótt trúna á hinn náðugo
Guð vanti. Verkið verður þá að eig-
ingjörnum verknaði, sem unninn er
í eigingjörnum tilgangi, missir þann-
ig siðferðilegt gildi. „Drottin lítur á
hjartað."
Biblíuskýring Lúthers er bœði mál-
frceðileg og söguleg. Þó bregður fyrir
óeiginlegum skýringum (allegórisk-
um), en aldrei byggir hann kenning-
ar á þeim, notar þœr aðeins sem
dœmi til útskýringar. Hann taldi
eiginlega skýringu hœttulega og
öðrum fœrt að nota hana en þeinm
sem þekki kristna kenningu til fuHs-
Kaþólsk guðfrœði átti sér djúpar
rcetur hjá Lúther vegna menntunai"
hans. En vér sjáum hann mótmcela
266