Jörð - 01.05.1945, Side 7

JORÐ
5
l'ánnst syndamælir Nazistanna í'ullur og nauðsyn að hefjast
handa. Viðnám Dana hefur verið með tvennum hætti. Þeir
hafa hvað eftir annað með almennum og órjúfanlegum sam-
tökum neytt þýzku herstjórnina og Gestapo til þess að draga
klærnar inn í bili. Og þeir hafa háð sinn skæruhernað, — í
landi, sem er einstaklega illa til slíks hernaðar fallið, — með
fífldjarfri og vel skipulagðri skemmdarstarfsemi og síðast með
götubardögum í Kaupmannahöfn. Við höfum heyrt fregnir af
því, að grimnniðugar S.S.-sveitir, með vélbyssur og fallbyssur,
hafi séð sér þann kost vænstan að hörfa frá strætisvirkjum, sem
lítt vopnaðir borgarar í Kaupmannahöfn voru albúnir að verja
fram í rauðan dauðann. Við höfum heyrt um menn, sem hafa
beitt tómum, dönskum bjórflöskum móti þýzkum sprengi-
kúlum. Nú er landið stjórnlaust með öllu. Enginn danskur
kvislingur, sem boðlegur væri til þess að hafa fyrir lepp, hefur
komið í leitirnar. Það fer hrollur um okkur, þegar við hugs-
um til þessarar þjóðar, sem fyrir rúmurn fjórum árum bjó
við almenna hagsæld, vellíðan og öryggi, en nú er í iðu slíkrar
örþrifabaráttu, rænd og rúin, jafnvel soltin, klæðlítil og elds-
neytislaus, fyrir utan allar verri píslir, sem einstaklingar liafa
orðið að þola.
Samt sem áður höfum við gildar ástæður til þess að halda, að
einmitt síðasta árið, frá því er Danir risu öndverðir gegn Þjóð-
verjum, létu sverfa til stáls í stað þess að þreyja þolinmóðir, hafi
þeir í rauninni verið hamingjusamari þjóð en fyrstu ár her-
námsins. Miklu skiptir, að þeir hafa hlotið meiri virðingu
annarra þjóða, jafnvel af hálfu Þjóðverja, en meðan þeir
reyndu að láta sér semja sem skást við svívirðuna. Samt varðar
langmestu, að nú finna þeir, að þeir eru trúrri sjálfum sér og
hafa sannað sjáll'um sér, hvers þeir eru megnugir, þegar þeir
beita sér.
Eg vona, að sem flestir áheyrenda minna hafi lesið eða eigi
eftir að lesa bókina Við Babylons fljót eftir síra Kaj Munk,
sem var gerð upptæk í Danmörku, en er nýlega komin út í
agætri íslenzkri þýðingu. Ræðurnar í þeirri bók eru allar
samdar fyrir árslok 1942, meðan allt virtist með sæmilega kyrr-
um kjörum í landinu. Kaj Munk svipaði til sumra spámanna