Jörð - 01.05.1945, Page 11

JORÐ
9
ur af guðs náð, hefur aldrei svifið á hann, svo að hann hygði
sig meira en mannlegan eða teldi sér allt leyfilegt, heldur hef-
ur sú tign framar öllu verið honum ábyrgð og skylda. Sem
þingbundinn konungur hefur hann litið á sig sem æðsta em-
bættismann ríkisins og gegnt því lilutverki sínu af fullum
skilningi og alúð. í einkalífi sínu hefur hann alla tíð verið
strangur við sjálfan sig í hvívetna. En almenningur í Dan-
mörku virðist hafa kunnað að lesa út úr svip og augum kon-
ungs síns ríkari mannúð og umhyggju en hann bar utan á sér.
Það lýsir bæði Dönum og Kristjáni konungi, að þeir hafa allt
frá upphafi kunnað sérstaklega vel að meta hann og lagt meiri
ást við hann en föður hans, Friðrik áttunda, sem var þó bæði
meira Ijúfmenni og að ýmsu leyti meira glæsimenni. Og víst
er, að Kristján tíundi, sem litlar sögur og því síður ævintýri
hefðu farið af, ef allt hefði gengið að sköpum, hefur reynzt
hinu örðugasta hlutverki vaxinn í nauðum þjóðarinnar. Tæp-
lega er hægt að hugsa sér vandasamari stöðu en að vera þing-
bundinn konungur í hernumdu landi, stundum með ráðu-
neyti, sem honum var ekki að skapi, síðan án ráðuneytis, loks
án allrar stjórnar. En alltaf hefur Kristján konungur verið
fremstur í flokki þeirra, sem buðu Þjóðverjum byrginn. Hann
hefur ýmist sýnt þeim rólega óbilgirni, kalda lítilsvirðingu,
stríðni eða glettni, einmitt það, sem þeim er erfiðast að þola
og skilja. Og þeinr hefur staðið beigur af honum og vinsældum
hans með þjóðinni, ekki þorað að ganga í berhögg við hann,
eins og þeir liljóta að hafa hatað hann. Eitt lítið dæmi af fjöl-
mörgum lýsir því vel, hvernig hann hefur kunnað að vera
samgróinn þegnum sínum. Þjóðverjar kröfðust þess, að Gyð-
ingar í Danmörku væru látnir bera sérstakt merki til vitnis
um, að þeir væru bölvaðir meðal þjóðanna, eins og fyrir löngu
var valdboðið í Þýzkalandi. Konungur svaraði með því, að þá
mundi hann sjálfur og öll fjölskylda hans bera sama merkið
sem þessir þegnar lians, — og Þjóðverjar guggnuðu. Kristján
tiundi er fyrir löngu orðinn þjóðhetja í Danmörku, svo að efa-
samt er, hvort nokkur annar maður í allri sögu Dana muni
verða meir dáður af síðari kynslóðum, og yfirleitt njóta örfáir
menn, sem nú eru uppi, óblandnari aðdáunar meðal allra