Jörð - 01.05.1945, Síða 58

56
JÖRÐ
áttu, þar sem jaí'nan var við ofurefli að etja og í raun og veru
einskis var svifist: Bændur urðu stöðugt að vera á verði gagn-
vart ýmsum dulbúnum eða opinskáum tilraunum til að eyði-
leggja atvinnurekstur þeirra, svo að hægt væri að flæma þá frá
jörðunum og korna þeim í þýzkar hendur. Dæmi voru þess, að
foreldrar væru svift réttinum til að ala upp börn sín af tylli-
ástæðum einurn, til þess að börnunum yrði komið í þýzkar
uppeldisstofnanir. Skólarnir voru reknir með því augnamiði
að slíta liina uppvaxandi kynslóð úr tengslum við sögu og
tungu feðranna — ríkiskirkjan tók í sama streng. Samkomu-
frélsi og félagsfrelsi var eins takmarkað og unnt var á friðar-
tímum, og yfirvöldin voru stöðugt á verði til þess að finna
átyllu til að takmarka þetta frelsi ennþá meira, eða kæfa það
með öllu. Lögreglan njósnaði svo að segja um hvern mann og
hvert danskt heimili, og eitt aðalstarf hennar virtist vera að
fá átyllu til að kæra menn í því skyni að fá þá dæmda í sektir,
varðhöld, eða helzt af öllu — ef hægt var — að flæma þá úr
landi.
En Suðurjótar fundu ráð til að mæta þessu öllu — og þeir
mættu því jafnaðarlega á þann hátt, að þeir báru hærra hlut og
komu sterkari út úr hverri viðureign. Samtökum. jreirra og
samhéldni hefur líka verið viðbrugðið, og forustumenn áttu
þeir, sem alltaf voru reiðubúnir lil að leggja allt í sölurnar
fyrir málstaðinn.
Ég held, að einmitt glettnin og kímnin hafi verið eitt ör-
uggasta vopn Suðurjóta í hinni löngu og þrautseigu baráttu —
næst brennandi sannfæringu um rétt sinn. Þeir voru sannar-
lega þykkjuþungir bardagamenn og ógleymnir. Þeir gátu látið
allt — jafnvel lífið — til þess að tunga og menning feðranna
yrði ekki útlæg af hinum fornu slóðum, til þess að börn þeirra
gætu haldið áfram að eiga og erja þá jörð, sem hafði verið for-
feðranna frá örófi alda. En gleði sína létu þeir aldrei. Hver við
annan og í áheyrn ókunnugra gátu þeir jafnan gert að gamni
sínu um hættur, ofsóknir og andstreymi. Ég held, að inér sé
óhætt að fullyrða, að ég hafi ekki kynnzt glaðværari sonum og
dætrum hinnar glaðværu dönsku þjóðar annars staðar en í
Suðurjótlandi.