Jörð - 01.05.1945, Síða 57
JÖRÐ
55
innar, sem ofanrituð lýsing geti átt við — sjálfsagt finnast slíkir
einstaklingar meðal allra þjóða. En sannleikurinn er sá, að
i'eynsla mín af danskri álþýðu (og reyndar öðrum stéttum líka)
mótmælir henni algerlega sem gildandi fyrir heildina. — Menn,
sem yfirgæfu eða létu lirekjast burt frá þeim eiginleikum og
tilfinningum, sem þeim væru eiginlegar og raunverulega
þeirra innsta eðli, og í einhvers konar örvilnun gæfust á vald
öðrum, sem ekkert annað eru en ávöxtur minnimáttarkenndar
af versta tagi, væru í sannleika sagt ekki sigurstrangalegir í
neinni baráttu. Ég hef af eigin raun kynnzt baráttu Suðurjóta
fyrir þjóðerni og tungu gegn þýzkri harðstjórn, senr beitti jafnt
undirferli sem ofbeldi, og sú barátta ber engin merki minni-
máttarkenndar. Ég vil rniklu heldur segja, að Jrar hafi menn
einnritt í örðugleikunum, sjálfrátt og ósjálfrátt, fundið beztu
og styrkustu eigindir og eiginleika þjóðar sinnar og reist sér
úr þeinr kastala til varnar, senr óvinununr tókst aldrei að
brjóta. í þjóðernisbaráttu Suðurjóta, eins og ég þekkti lrana,
liefur nrér fundist vera fólgin fyrirheit um fórnarvilja og hetju-
lund þá, er Danir nú sýna, þegar strítt er um líf, frelsi og fram-
tíð dönsku þjóðarinnar allrar, og unr þann sigur, sem þeir að
lokunr munu vinna.
„Þeir láta aldrei undan. Þeir eru Jótar og þráir eins og við,“
sagði józkur bóndi einu sinni við mig, þegar okkur varð til-
rætt unr landa hans sunnan þáverandi landamæra.
í þessu fe'lst sannleikurinn um Suðurjóta: Þeir eru ekki frá-
brugðnir öðrum Dönunr (Jótunr), hvorki að máli, uppruna né
upplagi. Hitt er annað mál, að hin sögulega reynsla þeirra,
einkum síðustu nrannsaldra, hefur ef til vill mótað skapgerð
þeirra að nokkru, eða kallað fram lrjá þeinr vissa eiginleika, er
minna ber á í öðrunr landslrlutunr, þar sem þeirra hefur ekki
r erið bein þörf, því að nrenn áttu þar ekki að búa við útlenda
ofbeldisstjórn með njósnum hennar og ofsóknum. Suðurjót-
inn var, að mér fannst, tortryggari heldur en landi lrans norð-
an landanræranna. Hann varð að þekkja manninn og reyna
einlægni lrans, áður en hann gat treyst honunr, en svo var líka
vinátta hans trygg. Sömuleiðis varð nraður oft var við vissa
skaphörku, sem var skiljanleg afleiðing hinnar stöðugu bar-