Jörð - 01.05.1945, Blaðsíða 39

JÖRÐ
37
Heimilismenning er þar í traustum skorðum, svo að við
gætum margt af þeim lært í því efni. Agaleysi er þar skoðað
;em menningarleysi og liart tekið á því. „Með lögum skal land
byggja, en með ólögum eyða“, segir Gunnar Vébjargabiskup í
formála sínum að „Józkulögum", sem voru í gildi fyrir Jótland
og Fjón um aldaraðir .Ég hafði nokkurn veginn jöfn kynni af
bændafólki og borgarbúum þau ár, sem ég var með Dönum,
og mér hvort tveggja lmgstætt. Hér á landi er oft talað eins og
gestrisnin sé svo að segja alíslenzkt fyrirbrigði, eða sé hér á
ovenjuháu stigi. Þeir góðu menn, sem þannig hugsa, hefðu
gott af að koma í lieimsókn til danskra sveitabænda í ýmsum
landshlutum.
Dönsk alþýða er prýðisvel menntuð og veit einkanlega glögg
skil á því, sem hana varðar mest: Hvernig hún fær bezt lifað.
Það kemur enginn að tómum kofanum, sem spyr danska bænd-
llr um gróður og ræktun jarðarinnar, því jörð sinni er hann
gagnkunnugur og veit, hvernig fara á að til þess, að hún gefi
goða uppskeru. En það kann að vera, að hann viti minna um
það, sem honum stendur fjær og hann telur litla eða enga þýð-
ingu Iiafa fyrir sig og land sitt.
Venjulega er rætt um Dani sem væru þeir einungis bænda-
þjóð. Verður mörgum, er þangað kemur, á að álykta svo, er
þeir líta á þetta land, þar sem varla má sjá óræktaðan blett. Þó
eru Danir farmenn miklir, dönsk skip sigla um öll heimsins
höf — og er sagt, að um þrifnað og reglusemi beri dönsk út-
gerð og danskir sjómenn af flestum öðrum. Nýjungar og fram-
Hrir í smíði skipa hala komið þaðan til annarra siglingaþjóða
°g ýmis annar iðnaður stendur þar á háu stigi. Hagræn og
hugræn vísindi hafa staðið þar lengi með miklum blóma og
hafa vakið athygli um víða veröld. Um listir þeirra og skáld-
skap má svipað segja. „Heimsfrægð" er orð, sem rnjög er mis-
notað, víst bæði hér og þar, en svo telja fróðir menn, að fáir
nthöfundar hafi betur til hennar unnið en hinn „ófríði“ og
siánalegi skómakarasonur frá Óðinsvéum, H. C. Andersen,
sem sagt er, að flest mannsbörn veraldarinnar kannist við og
elski frá blautu barnsbeini til brothættrar elli.
Þetta kímna, broshýra og djúpvitra ævintýraskáld, sem trúði