Jörð - 01.05.1945, Page 59

JÖRÐ
57
Ég kynntist þeint í baráttn þeirra lteima lijá sér fyrir stríðið.
Ég fylgdist, eftir föngum, með ýmsum kunningjum mínum og
jafnöldrum, sem þátt tóku í stríðinu, meðan á því stóð, og ég
hitti suma þeirra al'tur eltir lieimkomuna — menn um og inn-
an við þrítugt — sem orðnir voru gráhærðir og andlitin mörk-
uð djúpum línunr af reynslu og hrellingum vígvallanna. En
ganransemina höfðu þeir venjulega ekki misst. Sama nrátti
segja unr fólkið, senr heinra sat og lrafði þolað nrargs konar
skort og þjáningar, auk þess senr þar var naunrast nokkurt
lreimili, senr átti ekki á bak að sjá föllnum syni, föður eða
frænda. En sorgin var borin þegjandi. Glaðan og reifan hitti
ég hvern nrann, lrvort senr var lreinra Irjá lronunr eða á nrann-
lundunr. Allar fórnir virtust snráar í hlutfalli við fullnægingu
lrinnar miklu þrár, „að konra lreinr aftur til föðurlandsins" —
en það var orðtak þeirra yfir að sameinast danska ríkinu á ný.
Forfeður okkar sögðu stundum uin nrann, að lrann væri
„mikill borði“. Öll framkoma Suðurjóta í þrautum og baráttu
— og endanlegunr sigri, virtist nrér alltaf vera slík, að um þá
mætti nreð sanni segja: „Þeir eru miklir borðar". — Og það eru
slíkir nrenn, senr sigurinn nrunu bera heim að lokunr úr þeinr
ragnarökunr þrauta og þjáninga, senr danska þjóðin á nú við
að búa. Senr betur fer, sýnir það sig nú líka, að þeir rísa upp í
öllum landslrlutunr jafnt, þegar þörfin og skyldan og ástin á
föðurlandinu kallar þá.
EG EIEF sagt hér áður í byrjun þessa máls, að ég teldi það
vafasanrt, jafnvel eftir talsvert náin kynni, að lrægt væri að
benda á eitthvað sérstakt í eðli heillar þjóðar og segja: svona
er þjóðin. Ég mun því ekki gera neina tilraun til að draga ein-
hverja allslrerjar á'lyktun al' því, senr hér hefur verið sagt. Ég
hef aðeins viljað draga franr lítið eitt af því, senr ég þykist hafa
lært af viðkynningu. Ég hef líka sanrkvænrt tilnrælum ritstjór-
ans lraldið mig algerlega við eina stétt, alþýðuna — og þá sér-
staklega ti'l sveita, og væri þó liægt að segja nrikið frá öðrunr
stéttum og ýmsum stofnunum, senr ef til vill nrundi skýra fullt
svo vel skapgerð dönsku þjóðarinnar og ýms viðhorf lrennar til
lífsins.