Prestafélagsritið - 01.01.1919, Blaðsíða 108

104
Gísli Skúlason:
hvort eru ekki nógu sanniðrandi og sanntrúaðir, eða, að
því er þeim finst, óvirða hina helgu athöfn með því að
hafna þeim skoðunum, sem kirkjan heldur uppi.
Það eru víst ekki meira en 30—40 ár síðan að lang-
mestur hluti fermdra manna var árlega til altaris í lang-
flestum söfnuðum landsins. Og þegar svo mikil breyting
er orðin á þessu sem raun er á, þá gæti ég trúað því að
langflestir þeirra, sem kirkju og kristindómi eru velvilj-
aðir, telji þetta mikla og sorglega aflurför. Þá skoðun get
ég ekki fallist á. Hin skjóta hnignun á altarisgöngunum,
er ótvírætt merki þess, að mikill þorri manna hefir áður
farið til altaris af vana, án þess að hafa þangað nokkuð
að sækja; þeim hefir auðsjáanlega fundist, að alment vel-
sæmi heimlaði þetta af þeim og ekki viljað brjóta í bág
við það. Mér finst það miklu fremur megi heita framför,
að slíkir tímar eru liðnir. Þegar maður talar um lága tölu
altarisgesta, þá er það enginn mælikvarði að miða við
tölu fermdra, meðan svo að segja hver unglingur er
fermdur, heldur verður að miða við tölu þeirra, sem
kirkju sækja að jafnaði. Mér finsl ómögulegt annað, en
að þeir sem kirkju sækja, nærri allaf þegar þeir geta,
hljóti að gera það af því, að þeim finst þeir hafi þangað
blessun að sækja. Og slíkir menn eru mjög margir, marg-
falt fleiri en altarisgestirnir. Það sem maður hefir ástæðu
til að hryggjast yfir, er hin lága tala altarisgesta, af þeim
sem kirkju sækja að jafnaði, og hver getur orsökin verið?
Ekki sú, að þeir vilji ganga fram hjá frelsaranum, því að
þá mundu þeir ekki sækja kirkjuna. Ekki heldur sú, að
þeir ekki finni þörf á því að minning þeirra um og sam-
félag þeirra við frelsarann geti lifnað og styrkst. Hitt mun
oft vera ástæðan, að þeir óttast Ýmist sinn eigin óverðug-
leika, eða þeir hafa óhug á þeim leyndardómsvef, sero
kirkja og barnalærdómurinn hefir ofið utan um þessa
athöfn. Og þegar maður hugsar til þess, hve ríkt hefir
verið gengið að því, að hamra lúterskum skilningi inn í
fólkið, þá getur maður ekki furðað sig á þvi, þótt afar-