Prestafélagsritið - 01.01.1919, Side 127
Rannsóknir trúarlífsins.
123
Af því, sem sagt hefir verið, vona ég að flestum skiljist,
að aliábyggileg niðurstaða sé þegar fengin í ýmsum þeim
atriðum, er rannsóknir trúarlífsins fást við.
En þá er nœst að spijrja um gagnið, er sé aj slikum
rannsóknum og athugunum sem þessum.
Þar er komið að hinu praktiska atriði þessa máls. Og
sannleikurinn er sá, að hér er um þau málefni að ræða,
sem miklu varða, bæði fyrir menn alment og auk þess
sérstaklega fyrir alla þá, er vilja hafa trúarleg og siðferði-
leg áhrif á aðra.
Fyrst vil ég minnast á til hvers gagns þessar athuganir
geti leitt fgrir almenning yfirleitt.
Hygg ég að fullyrða megi, að athuganir þessar geti
verið á tvennan hátt gagnlegar fyrir almenning, bæði fgrir
sjálfsuppeldi hvers manns og einnig fgrir dóma hans um
trúarlíf annara og trúarstefnur síns tíma.
Fgrir sjálfsuppeldið hlýtur það að vera til mikils gagns,
að mönnum skiljist til hlítar, að einstaklingseðli hvers
manns sé séreign lians, sem honum ber ótvíræð skylda
til að hlúa að sem bezt hann getur og láta ná sem hæst-
um þroska fyrir áhrif kristindómsins, — en sem ekki megi
bæla niður með óeðlilegu fargi og á þann hátt gera óhæft
til þróunar séreðlinu samkvæmt. Því skiljist mönnum þetta,
hætta þeir að leggja stund á að klæðast Irúarflíkum ann-
ara, hætta að keppa að því marki, að vera eins og einhver
flokkur eða stefna vill láta þá vera, en leggja alla áherzl-
una á að lofa persónueðli sínu að mótast á þann hátt,
fyrir áhrifin að ofan og fyrir áhrif frá umhverfi sínu, að
séreinkenni persónuleikans sem bezt geti notið sín.
Það hlýtur einnig að vera til mikils gagns fyrir hvern
mann í sjálfsuppeldi hans, að hann skilji lögmál hins
andlega þroska. Því miður mun margur hafa gert sér litl-
ar eða engar hugmyndir um að andlegt líf væri föstum
reglum háð og þroski þeirra því ákveðnum skilyrðum
bundin. Þótt þeim ef til vill hafi skilist að fast lögmál
ráði um þroska líkamans, hefir þeim ekki verið hitt að