Prestafélagsritið - 01.01.1919, Side 123

Rannsóknir trúarlífsins.
119
Til alls þessa lundarfarsmismunar hjá hinum ýmsu og
ólíku mönnum verður að taka tillit, ef menn vilja læra
að skilja og meta rétt mismun trúarlífsins.
En það er ekki lundarfarið eitt, sem hefir mótandi áhrif
á trúarlíf manna. Einnig mentun, lífskjör og Ufsstaða gera
slikt hið sama.
Oss skilst fljótt að mentunin hljóti að hafa einhver áhrif
í þessum efnum, þar eð mentuninni er sífeld breyting og
þróun samfara, er kemur mönnum í kynni við margvís-
legar hugsjónir og sífelt nýja hugmyndaheima. En aukin
þekking víkkar sjóndeildarhringinn og getur því ekki ann-
að en haft einhver áhrif á trúarheim mannsins. Annað-
hvort verður þekking og mentun skoðuð gagnstæðileg og
ósamrímanleg trúarhugmyndum mannsins, og þá mótast
trúarlífið við baráttu þá, er á þann hátt kemur fram; eða
hið gagnstæða á sér stað: maðurinn samlaðar hið nýja,
sem þróunin flytur honum, trú sinni, og trú hans reynist
fær um að ná út yfir hið nýja svæði, sem manninum hef-
ir birzt, án þess að beygja út af sinni föstu braut. Þann-
ig hefir kristindómurinn reynst játendum sínum. Hversu
víðtækt sem lífið hefir orðið og breytilegt á margan hátt,
hefir þó aldrei komið neitt það nýtt mannlífssvæði, er
kristna trúin hafi ekki náð út yfir. En af þessu leiðir, að
trúarlíf siðlausasta svertingja, sem tekur kristna trú, getur
ekki mótast í sömu mynd og trúarlíf háttmentaðs kristins
Evrópumanns, sem lifir í hámentuðu og kristilegu um-
hverfi.
En reynslan sýnir, að einnig lífskjör og lífsstaða móta
trúarlífið. Menn hafa t. d. tekið eftir því, að þeir sem
samkvæmt stöðu sinni eiga að stjórna öðrum, líta fremur
á trúna frá ytri hlið hennar, og trúarhlýðnin nær oft dýpst-
um tökum á eðli þeirra. Viðurkent er einnig og vel þekt,
að sveitasöfnuðir að ýmsu eru kaupstaða- og sjávarsöfn-
uðum ólíkir. Sveitalifið með festu í lífsvenjum og vinnu-
brögðum venur hugann við hið fastskorðaða og reglu-
bundna. Ber þó mest á því þar sem land er frjósamt og