Eimreiðin - 01.12.1922, Page 123

EIMREIÐIN
RITSJÁ
379
að segja um þau öll, að þau eru vönduð mjög að frágangi og margt gott
í þeim öllum. Og vafalaust má telja þessa bók með þeim merkari, sem
út hafa komið nýlega. Prýðilega samin erindi um þau mál, sem jafnmikið
er um hugsað og rætt, hljóta að eiga erindi og verða lesin. Og hugsað
um þau, glaðst og reiðst, uppbyggst og hneykslast, rætt og deilt. Alt er
það betra en doðinn í trúmálunum. Það er mikið deilt um það, hvað sé
sáluhjálparskilyrði. En einna vissast hygg eg það vera til þess að fara á
mis við sáluhjálp, að vera áhugalaus um andleg mál, dauður andlega í
þeim skilningi. Það getur vel verið, að margt sé uppbyggilegra í trúmál-
unum en að deila um þau, og vissulega taka trúmáladeilur oft á sig þá
mynd, að mönnum getur ofboðið. En það er þó ævinlega þetta, sem muna
verður, hve gjarnt mönnum er að deila einmift um það, sem þeim er
hjartfólgnast, og vissulega er það varhugaverður vottur, meðan mennirnir
eru líkir því, sem þeir nú eru, ef fjarska hljótt verður um eitthvert mál-
efni, og allir sýnast sammála, því að þótt það geti litið út eins og einir.g
andans í bandi friðarins, getur það alveg eins verið eining andleysis í
bandi dauðans, sem veldur.
Prófið alt, haldið því, sem gott er, sagði postulinn. Sú regla á jafnan
við. M. J.
Sigfús Bíöndal: ISLANDSK-DANSK ORDBOG, 1. Halvbind.
Reykjavík 1920—22.
Það er ekkert smávægis þrekvirki, sem int hefir verið af hendí, þar
sem er þessi mikla orðabók yfir íslenska málið. Má marka það þegar af
stærðinni einni saman. Þessi fyrri helmingur bókarinnar er hátt upp í 500
blaðsíður afarstórar og þéttprentaðar, svo að hver síða er að lefurmergð
á við 4—5 venjulegar síður.
En þótt á stærðina sé minst, gefur hún þó ekki nema lélega hugmynd um
þá vinnu, sem liggur í slíkri orðabók sem þessari. Að vísu eru ýmsar
orðabækur fyrir, sem bygt hefir verið á, enda væri slík orðabók sem
þessi allsendis óhugsanleg án þess, en engu að síður er það risavaxið
starf, sem hér hefir verið unnið, margra ára seigluvinna við söfnun og
samningu.
Á titilblaði orðabókarinnar eru, auk aðalhöfundarins, nefnd sem aðal-
aðstoðarmenn þau frú Björg Þ. Blöndal, kona höfundarins, Jón Ofeigs-
son, kennari, og Holger Wiehe, mag. art. Bókin er helguð minningu dr.
D. M. Olsens, er sýnir, að hann á ekki lítinn þátt í henni með söfnum
sínum úr alþýðumáli, enda getur höf. þess í formála. En auk þessara
aðalaðsfoðarmanna hafa ýmsir unnið að þessu verki, enda ómögulegt með
öðru móti. Og þó hvílir auðvitað aða) vandinn og vegsemdin á sjálfum
höfundinum, Sigfúsi Blöndal, bókaverði.
Mig brestur margt til þess að geta lagt nokkurn verulegan dóm á þetta
verk frý vísindalegu sjónarmiði. En það er hverjum, sem athugar, aug-
'ióst, að afarmikill ávinningur er að þessari bók. Hér er sægur af orðum
saman kominn, sem ýmist hefir vantað í hinar fyrri orðabækur eða þá