Eimreiðin - 01.12.1922, Page 55

eimreiðin
KENNARI KEMUR TIL SOGUNNAR
311
um. Eg veit engan mann hafa borið jafnmikla virðingu fyrir
manneðli hvers einstaklings. Hann var laus við það, að vilja
klína á aðra sínum skoðunum, eða neinu frá sjálfum sér. Þess
vegna náði hann svo miklu valdi yfir okkur. Og því valdi
heldur hann enn í dag, þrátt fyrir allan skoðanamun. Og þess
vegna gat hann orðið svo margs konar fólki að liði. Eg hygg
að það sé fágætt um jafnmikinn mann, hve fáir hafa reynt
að stæla hann.
Annað áríð, sem hann var í Gautsdal, tókst hann á hendur
dálitla aukakenslu. Hann sagði, að sig langaði til að kenna
okkur að lesa biblíuna. Þá kenslu sóttu aðrir eins menn og
Karl Seip, kirkjumálaráðherrann, Wollert Konow, stjórnmála-
rr>aðurinn, Mattías í Skarði, skólastjóri, Niels ]örstad, prestur
s. frv. — sinn úr hverri áttinni, hver öðrum gagnólíkur. Nú
er sá flokkur dreifður víðsvegar, en allir eru þeir ötulir starfs-
menn, hver á sínu sviði, hver með sín sérstöku áhugamál og
skoðanir. En milli þeirra voru þau bönd bundin í Gautsdal,
er traustari reyndust en alt, sem skildi á milli. Samveran
varð ekki áhrifalaus. Enginn þeirra hefir gleymt, né getur
sleymt, vetrinum hjá Kristófer Brún.
VII.
Es get ekki hér farið mörgum orðum um þá rimmu, sem
hófst um þessa skólamenn, þegar prestarnir og alþýðan fór
fáj veður af því, hvert stefndi og hvað skólinn vildi. Sú
r>mma varð bæði hörð og löng, en endaði með því, að Von-
^eimaskólinn varð að leggja árar í bát og hætta. Ef til vill
Vaeri öðrum hentara en mér að skýra frá því máli. En þess
v‘* eg láta getið, að stefnurnar, sem risu á móti Vonheima-
skóla með mætti og miklu veldi, eru sömu stefnurnar og þær,
sem enn í dag berjast á móti lýðháskólunum. Þær stefnur
heita efnishyggja og oftrú. En þegar eg nefni efnishyggju, á
G9 við báðar tegundir hennar, bæði hina óhefluðu munn- og
maSahyggju og hina uppstroknu andleysis-hyggju borgar-
dUrSeisanna. Þessi tvö stórveldi ráða’ hvort sínu ríki hér í
^0re3i, en eru þó skyld, náskyldari en nokkurn grunar, sem
ekki hefir krufið þau til mergjar. — Fyrir hvorugri stefnunni