Eimreiðin - 01.01.1924, Síða 53

E'MRE1ÐIN
NÝLENDA ÍSLANDS
49
Verða að gerast um stofnun nýlendu á þeim tímum. Á úr-
tausn þeirra spurninga, sem koma fram í þessu efni, veltur
tað. á hverjum grundvelli krafa íslands til eignarréttar yfir
Qrænlandi byggist frá byrjun. — Landnámið og lögskipun
Grænlendinga eru þau meginatriði, sem fyrst og fremst verða
að skoðast og skýrast saman, þegar kemur til þess, að ákveða
réttarstöðu Grænlands.
Fjölmargar skýringar um hin einstöku hugtakseinkenni ný-
fendu hafa komið fram síðan vísindaleg ákvörðun þessarar
týðingarmiklu þjóðstöðu fyrst hófst. Alþjóðaréttur krefst þess
snemma, að glöggar greinar séu gerðar í þessu efni, og er
Þá auðvitað leitað langt aftur í sögu þjóða og ríkja til upp-
funa og grundvallar. Hér er ékki staður né tækifæri til
neinna nánari athugana í þá átt að minnast á né rekja ýmis-
'egar skoðanir, er að þessu lúta. Hér verður að eins ætlast
þess, að bygt sé á kenningum, sem mega kallast almenn-
ast viðurkendar um slík atriði í sögu Grænlands, er jafnast
v‘ö eða líkjast öðru, sem átt hefur Sér stað í heiminum og
orðið hefur til þess, að reglur hafa myndast um stofnun og
stöðu nýlenda.
Frá þessu sjónarmiði ætti að líta á samband Islands og
Qfænlands frá upphafi og til þessa dags. En gegnum aldirnar
verða atburðir, sem óhjákvæmilega valda nýjum athugunum,
nVÍum rannsóknum um afstöðu beggja landanna. Þannig skift-
'st stjórnskipuleg saga Grænlands eðlilega í megintímabil.
Hvert af þeim verða menn svo að líta á fyrir sig; og þar
sem gerð er grein fyrir hinum afmarkandi orsökum, verður
t>vi þá auðvitað jafnhliða haldið föstu, að þessar orsakir einar
a fullnægjandi hátt ákvarði réttarstöðu hins vestlægara ey-
lands á því tímabili, sem tekið er fyrir.
Bólfesta þjóðar eða þjóðkulslar erlendis er almennasta skýr-
ln9in á stofnun nýlendu, og er það bersýnilegt, að landnám
er hófst með för Eiríks rauða og fylgdar hans, fellur
uákvæmlega undir þessa ákvörðun.
Þessi bygging íslendinga á ýmsum stöðvum í Grænlandi
er meira að segja óvenjulega ákveðin og gagngerð framkvæmd
á hinu fyrsta meginskilyrði bólfestunnar. Lönd voru helguð
eigendum og höfðingjum með þeim hátíðlega hætti, sem stóð
4