Eimreiðin - 01.07.1924, Blaðsíða 83
e>MReidin FRÆNDUM SÍÐU-HALLS SVARAÐ
275
lndin halda á lofti. Gerir hún grein fyrir uppruna sólkerfa,
efaa, lífs, eða í fám orðum sagt: allri þróun.
Kenning þessi segir, að ólöguleg stjörnuþoka sé móðir sól-
ar> jarðar og annara reikistjarna. Oralangan tíma hafi jörðin
venð eins og glóandi grautur. Miljónir ára hafi liðið áður
ost efni fóru að koma fram. Með tíð og tíma hafi föst efni
undist með ýmsum hætti. Loksins hafi lífgætt efni fram kom-
í þessu lífgædda efni hafi þegar komið í ljós tvenns konar
Vakr: að halda lífinu við með einhverri næringu eins lengi
°3 kostur var á, og að aukast og margfaldast. Lífið hafi svo
Þróast meira og meir — knúið fram af þessum hvötum. Gerl-
ar> sveppir, mosar og grójurtir hafi til orðið. Fræjurtir og tré
síðar séð dagsins ljós. Þróun dýraríkis verði með líkum
- ætti. Einfrumungar sé forfeður fjölfrumunga. Taugakerfi taki
a^ mótast. Lindýr komi fram á sjónarsviðið, því næst hrygg-
Vr og spendýr. Og loks renni upp sú stund, að maðurinn
j®ðist í þenna heim. Starfsemi lífsins hafi ávalt orðið full-
0,nnari og fjölþættari, unz því stigi var náð, er nú stönd-
Uln við á.
Þessi er nú skoðun vísinda. Frá ólögulegri stjörnuþoku og
1 nútímamannsins liggur leið þessara atburða og breytinga,
Sem þau kalla einu nafni þróun.
Þróunarkenningin er meginkenning nútíma vísinda. Hún skip-
ar líka mesta hefðarsætið í kenningakerfi guðspekinnar. Guð-
sÞekin hefur alt af haft sömu sögu að segja af þróun hinnar
sYniIegu tilveru. Hún hefur því vísindin þar að bakhjarli. Það,
Sem munar, er þetta: að þróunarkenning guðspekinnar lykur
e,ra í faðmi sínum en hinn sýnilega heim. —
Tökum til dæmis aðra kenningu vísinda, kenninguna um
rumeindir eða »atom«:
Efnistegundir þessa heims eru afskaplega margar í okkar
au9um og ólíkar. En vísindi fullyrða, að allar þessar efnis-
^e9undir, fastar, fljótandi og loftkendar, séu gerðar úr 80—90
-9undum frumeinda.1) Flestar fæðutegundir, sem við leggjum
, "Ur til munns, eru samsettar úr sex tegundum frumeinda:
0 aefni, súrefni, vatnsefni, köfnunarefni, saltpétri og fosfór.
J) 1917
voru frumefnin talin 83.