Eimreiðin - 01.07.1955, Blaðsíða 136

280
RITSJÁ
EIMBEIÐirI
Norðurlöndum. Loks er i tólfta og
síðasta kafla bókarinnar stutt yfirlit
um viðfangsefni hennar og lokaorð
höfundar, ásamt tilvísunum þeim og
skrám, sem áður er frá greint.
Það er engum efa undirorpið, að
ferðir Væringja suður um Rússland
til Miklagarðs, dvöl þeirra þar og
kynni af býzantiskri menningu, hafa
haft mikil áhrif í ættlöndum þeirra.
Margir komu aftur heim úr ferðum
þessum og fluttu með sér gust frá
glæsilegasta menningarriki þeirra
tima, hinu griska keisaradæmi, með
aðalaðsetri í Miklagarði. Áhrif þessi
bárust alla leið hingað út til Islands.
Þau hafa getað borizt með mönnum
eins og Þorkeli Þjóstólfssyni og Ey-
vindi Bjamasyni frá Laugarhúsum í
Hrafnkelsdal, því ekki hefur tekizt
að sannfæra alla Islendinga um, að
Hrafnkelssaga sé tómur tilbúningur,
þótt tekizt hafi með höfund Væringja-
sögu að sjálfs hans sögn. Þau hafa
getað borizt með Grís Sæmingssyni,
Finnboga ramma, Stefáni Þorgils-
syni, Bolla hinum prúða Bollasyni,
Halldóri Snorrasyni og fleirum. Þá
er og vitað um íslenzkar söguhetjur,
eins og Kolskegg Hámundarson og
Þorstein drómund, sem fóru út til
Miklagarðs, en náðu ekki að koma
heim aftur. En þessi áhrif býzantiskr-
ar menningar, hvað snerti grísk-
kristna heimspeki og grískar bók-
menntir, en þó fremur fagrar listir,
vefnað, útsaum, skurðlist, gull- og
silfursmíði, em hvergi nærri könnuð
enn til hlítar. Er hér um merkilegt,
að vísu flókið, en heillandi rannsókn-
arefni að ræða.
Væringjasaga Sigfúsar Blöndal er
brautryðjandaverk í þessum efnum
og eykur skilning vorn á áhrifum
býzantiskrar menningar um Bretland
og Norðurlönd, alla leið út til íslands-
Hér er í senn um fróðlega bók °%
gagnlega að ræða. Höfundurinn hef-
ur með henni lagt drjúgan skerf til
þeirrar menningarsögu íslands, seff
enn er óskráð, en þarf að semja seií>
fyrst. Sv. S.
Óskar ASalsteinn: HLAUPARH^
FRÁ MALAREYRI. tsaf. 19&
(Bókaútg. Vestri).
Eimreiðinni barst þessi skáldsaga
fyrst nú í haust, og er það þvl 1
rauninni orðið eftir diik og disk aS
geta hennar. Höfundurinn er langt
frá þvi að vera óþekktur, því haW1
hefur áður ritað sex bækur. Sú fyrsta>
Ljósið í kotinu, kom út árið 1939, Þa
Grjót og gróður 1941, Húsið 1
hvamminum 1944, Þeir brennand1
bmnnar 1947, Högni vitasveinn 1950
og Gísla saga Brimness 1951.
Þessi síðasta bók höfundarins er
um ungan mann í leit að atvinnu-
Drífur margt á daga hans. Hann fer
úr einum stað í annan og leitaú
stundum með nokkmm árangri, °ft
ast þó árangurslaust. Sagan er að öðr-
um þræði frásögn af þjóðfélagslegu111
átökum á Islandi undanfama áratug1-
Höfundi svipar í þvi til ýmsra ann
arra islenzkra höfunda frá sama tnna
bili. Teflt er fram kaupmannavald1
og atvinnurekenda gegn örbirgð °S
verkalýðssamtökum. Þessar svipt111^
ar „Bogesensvaldsins" við lýðinn er
að verða álika steinrunmð
menntalegt fyrirbrigði í íslenzkuW
sagnaskáldskap síðan um fyrri henns
styi-jöld eins og prestaflærðin ge&*
fólkinu var í islenzkum sagnaska
skap áður um skeið. En saga þeSS1 ®
meira en troðin slóð lýsinga á þJ°
félagslegum straumum og stefnuW-
Hún gefur góðar svipmyndir af fólk1’