Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.11.2000, Qupperneq 16

Tímarit lögfræðinga - 01.11.2000, Qupperneq 16
grunni.23 Dómur á hins vegar ekki að vera lögfræðileg álitsgerð og dómstólar verða heldur ekki krafðir álits um hvort tiltekin atvik hafi gerst nema að því leyti sem nauðsynlegt er til úrlausnar um ákveðna kröfu í dómsmáli, sbr. 1. mgr. 25. gr. laga um meðferð einkamála. Þótt lagareglur um form og efni dóma veiti tilefni til ítarlegri útlistana en hér hafa komið fram verður umfjöllunin takmörkuð við þau atriði sem mestu máli skipta í því réttarfarslega samhengi sem hér um ræðir. Sérstaka þýðingu hafa þau atriði sem binda dómara á ákveðinn hátt í rökfærslunni svo sem lagafyrir- mælin um að dómari megi „ekki byggja niðurstöðu sína á málsástæðu eða mót- mælum“, sem ekki komu fram við meðferð málsins, að ekki megi „dæma ákærða fyrir aðra hegðun en þá sem í ákæru greinir“, að í röksemdum skuli koma skýrlega fram hvað dómari „telji sannað ... og með hveijum hætti“og að í forsendum dóma skuli greina „rökstudda niðurstöðu um sönnunaratriði og lagaatriði“, sbr. 2. mgr. 111. gr. og f liður 1. mgr. 114. gr. laga um meðferð einkamála og 1. mgr. 117. gr. og 1. mgr. 135. gr. laga um meðferð opinberra mála. Verða þessum atriðum gerð nánari skil hér á eftir. 2.2.a Sakarefnið og grundvöllur málsins Kröfur og málsástæður í einkamálum ber að setja fram í stefnu svo glöggt sem verða má en önnur atvik ber að greina til að samhengi málsástæðna verði ljóst, sbr. d og e liðir 1. mgr. 80. gr. laga um meðferð einkamála. í greinargerð skal m.a. greina frá kröfum stefnda og lýsa þar málsástæðum hans á gagnorðan og skýran hátt og öðrum atvikum sem þarf að greina til þess að samhengi máls- ástæðna verði ljóst, sbr. 2. mgr. 99. gr. sömu laga. Opinbert mál er höfðað með útgáfu ákæru en í henni skal m.a. greina hvert brotið er sem ákært er út af, hvar og hvenær það er talið framið, heiti þess að lögum og önnur skilgreining og loks heimfærslu þess til laga, sbr. c liður 1. mgr. 116. gr. laga um meðferð opinberra mála. Grundvöllur dómsmáls er því lagður með kröfum og með lýsingu á máls- ástæðum í einkamálum og á refsiverðri háttsemi í opinberum málum. I dómsúrlausninni má dómari ekki fara út fyrir kröfur málsaðila eins og fram kemur í 1. mgr. 111. gr. laga um meðferð einkamála og 1. mgr. 117. gr. laga um meðferð opinberra mála. Meginreglan er einnig sú að dómari má ekki dæma ákærða fyrir aðra hegðun en þá sem í ákæru greinir, sbr. sama ákvæði í lögum um meðferð opinberra mála. I einkamálunt er aðalreglan sú að dómari má ekki byggja niðurstöðu á málsástæðu eða mótmælum, sem hefðu mátt koma fram en gerðu ekki við meðferð máls, sbr. 2. mgr. 111. gr. laga um meðferð einkamála. Dómari getur því „yfirleitt aðeins byggt á þeim atvikum, sem aðilar gera að 23 Til fróðleiks má f því sambandi vísa til röksemda sem fram koma í Hæstaréttardómi 1997, bls. 2707 en á bls. 2715 segir að úrskurður bamaverndarnefndar, sem skipti máli fyrir úrlausn á sakarefninu, hafi ekki verið reistur á nægilega traustum grunni. Með úrskurðinum hafði barna- verndarnefndin gripið til úrræða, sem voru ómarkviss og gengu lengra en nauðsyn bar til, og hafði ekki verið gætt tiltekinna ákvæða í lögum um vemd barna og ungmenna. 182
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100

x

Tímarit lögfræðinga

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.