Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.11.2000, Page 44

Tímarit lögfræðinga - 01.11.2000, Page 44
kynferðissamband sitt, hlýtur að skipta verulegu máli, hvort hann hafí vitað um ferm- ingu hennar í apríl 1996. Þegar kærandi hafði borið fyrir héraðsdómi með fram- angreindum hætti var fullt tilefni til viðbragða, bæði af hálfu ákæruvalds og dómara málsins, sbr. 3. mgr. 128. gr. laga nr. 19/1991. Héraðsdómari átti auk þess kost á því eftir dómtöku að ákveða framhaldsmeðferð í samráði við sakflytjendur og kveða á um frekari gagnaöflun, sbr. 131. gr. laga nr. 19/1991. Ekkert var þó að gert og dómari víkur ekki að þessum framburði í niðurstöðukafla héraðsdóms“. Dómurinn var af þessum og öðrum ástæðum ómerktur í Hæstarétti og málsmeðferð í héraði frá upp- hafi aðalmeðferðar. Það hlýtur að vera í mestu samræmi við réttarfarsreglur og samræmast best hlutverki dómstóla að mál verði dæmd á réttum forsendum en ekki röngum. Dómarinn ætti því að beita sér fyrir því, innan lögbundinna heimilda, að mál verði sem best upplýst. 3.3.c Ófullnægjandi rökstuðningur I athugasemdum Hæstaréttar kemur stundum fram að rökstuðningur héraðs- dómara sé ófullnægjandi. Getur þar verið um að ræða að rökstuðning vanti, að rökfærslu sé áfátt eða að röksemdir séu alls óviðunandi. í H 1994 1257 segir á bls. 1258 að í V. kafla héraðsdóms sé „ályktað, að um björgun hafi verið að ræða og m/b Jón Gunnlaugs hefði ekki komist að bryggju fyrir eigin vélarafli. Þessar ályktanir eru engum rökum studdar, og er því alveg á huldu, á hvaða forsendum þær eru byggðar. Eins og atvikum er háttað í málinu og ágreiningi málsaðila, bar brýna nauðsyn til, að niðurstöður héraðsdóms um þessi álitaefni væru skilmerkilega rökstuddar. Er þá meðal annars haft í huga, að ekkert er þar fjallað um aðstæður á vettvangi, svo sem veður, sjólag og sjávarföll“. Hæstiréttur ómerkti hér- aðsdóminn og meðferð málsins frá og með munnlegum málflutningi „[vjegna þessa megingalla á dóminum“. í Hæstaréttardómi frá 17. mars 2000 í máli nr. 82/2000 kemur fram að héraðs- dómari hafði með úrskurði hafnað beiðni sóknaraðila um sjópróf. í röksemdum héraðsdómara segir að hann telji „að það fái ekki lengur samrýmst hlutverki dómara að hefja frumrannsókn lögreglumáls fyrir dómi í tengslum við sjópróf og stýra slíkri rannsókn með þeim hætti, sem kveðið er á um í XIII. kafla siglingalaga“. Hæstiréttur segir að ,,[í] hinum kærða úrskurði hefur héraðsdómari með alls óviðunandi rök- semdum hafnað réttmætri beiðni sóknaraðila um að haldið verði sjópróf samkvæmt ákvæðum XIII. kafla siglingalaga nr. 34/1985“. í Hæstaréttarmáli nr. 290/1999, sem dæmt var 17. aprfl 2000, var deilt um ábyrgð eiganda skips og farmflytjanda en áfrýjandi krafði þá um bætur vegna tjóns sem hann varð fyrir þegar flutningaskipið Vikartindur strandaði á Háfsfjöru í mars 1997. Við úrlausn á því skipti m.a. máli hvort skipið hafi verið óhaffært í upphafi ferðar, eink- um vegna vanbúnaðar vélar og akkerisvindna. I dómi Hæstaréttar segir að í héraðs- dómi sé „röksemdafærslu og ályktunum í ýmsu áfátt, meðal annars um ætlaðan van- búnað skipsins, einkum bilanir tækja og hugsanleg tengsl þeirra við haffæri skips í 210

x

Tímarit lögfræðinga

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.