Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.11.2000, Qupperneq 53

Tímarit lögfræðinga - 01.11.2000, Qupperneq 53
4. HELSTU NIÐURSTÖÐUR OG ÁLYKTANIR Gera verður ráð fyrir að til þess sé ætlast að niðurstaða dómara sé studd hald- bærum og traustum rökum. Það er eðlilegt þegar þess er gætt að úrlausnir dóm- stóla varða miklu. Þær eru endanlegar og þeim ber að hlýða. Þær snúast oft um mikilvæga og dýrmæta hagsmuni, almannahagsmuni og einkahagsmuni. Þess vegna varða þær alla. Hugmyndir um að það sé fyrir neðan virðingu dómstóla að gera þær kröfur til þeirra að þeir styðji niðurstöður sínar rökum heyra sög- unni til. Dómari þarf margs að gæta þegar hann færir rök fyrir niðurstöðu í dómsmáli. Hann þarf að samræma mörg ólík atriði og hann þarf að hafa trausta heildar- yfirsýn yfir það sem skiptir máli fyrir úrlausnina. Meta þarf einstaka þætti en jafnframt er heildarmat á málinu nauðsynlegt. Röksemdir þarf að velja af ná- kvæmni. Auk lagalegrar þekkingar þarf dómari því að hafa góða dómgreind og innsæi til þess að vera fær um að styðja niðurstöðu í dómsmáli sannfærandi rökum. Einnig er honum ákveðin þjálfun. kunnátta og leikni nauðsynleg. í flest- um tilfellum tekst dómara að virða öll helstu grundvallarlögmál sem fara þarf eftir í rökfærslum. Eftirfarandi atriði er bent á til áréttingar og umhugsunar. Nauðsynlegt er að málsaðilar leggi grundvöll að dómsmáli samkvæmt fyrir- mælum í réttarfarslögum. Markmiðið með þeim lagareglum er að unnt verði að reka málið í samræmi við aðrar réttarfarsreglur og að dómara verði fært að rök- styðja niðurstöðuna. Rökstuðningur dómara er að þessu leyti óhjákvæmilega háður framlagi málsaðila. Það þýðir hins vegar ekki að málsaðilar geti teflt fram sundurlausum og óskilgreindum atriðum í þeirri von að dómari vinni úr þeirri framsetningu fyrir þá. Mikilvægt er að aðilar hafi þetta í huga við málatilbún- aðinn. Röksemdir dómara þurfa að vera skiljanlegar en ef þær eru það ekki þjóna þær ekki tilgangi sínum. Dómarar verða því að vera á varðbergi gegn óljósum röksemdum. Miða verður við að rökfærslan sé almennt skiljanleg. Oljóst orða- lag og framsetning leiðir oftast til þess að rökstuðningur verður ekki nægilega markviss. Slíkar úrlausnir dómstóla eru til þess fallnar að skapa tortryggni í garð þeirra, sérstaklega ef ekki er ljóst hvað hefur leitt til niðurstöðunnar eða hefur haft áhrif á það hver úrslit málsins urðu. Stundum er erfitt að greina hvenær tilvik eru sambærileg en það þarf að gera til þess að unnt verði að tryggja samræmi í úrlausnum dómstóla. Því verður að haga röksemdum í dómi þannig að fram komi úr hverju hefur verið leyst og hvað hefur verið lagt til grundvallar við úrlausn málsins. Við sönnunarmat geta komið fram erfiðleikar við að ákveða hvort fram hafi komið sönnun sem ekki verði vefengd með skynsamlegum rökunt. Dómarinn þarf að vera óhlutdrægur við matið þannig að það verði í samræmi við þá þekk- ingu sem er fyrir hendi á hverjum tíma. Þótt dómarinn meti sjálfur hver niður- staðan verður um sönnun þýðir það ekki að hann geti miðað matið við einstakl- ingsbundin viðhorf. Óhlutdrægni felst í því að hann láti ekki persónulega af- stöðu ráða niðurstöðu sinni í sönnunarmati. Þetta þarf hann að bera skynbragð 219
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100

x

Tímarit lögfræðinga

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.