Tímarit lögfræðinga - 01.11.2000, Qupperneq 71

það leggja grunn að því markmiði að taka á umhverfisvandamálum hafsins í
heild sinni.42
Vinna umhverfisstofnunarinnar á þessu sviði hefur verið talin fela í sér þá
mikilvægustu þróun sem orðið hefur á sviði svæðisbundinnar stjórnunar meng-
unar sjávar frá landi.43 Þrátt fyrir góðan árangur þessara svæðisbundnu samn-
inga hefur þó verið talið að þá skorti samræmi til þess að geta styrkt hvern ann-
an og myndað góða heild. Reynt hefur verið að gera samræmingarsamninga en
þeir hafa ekki alltaf borið þann árangur seni skyldi.
4.3.5 Dagskrá 21
Ráðstefna Sameinuðu þjóðanna um umhverfi og þróun sem haldin var í Ríó
de Janeiro árið 1992 gat meðal annars af sér Dagskrá 21 44 Fyrir ráðstefnuna
stóðu vonir til þess að hún yrði vettvangur nýs hnattræns samnings er tæki til
mengunar sjávar frá landi 45 Það varð hins vegar ekki að veruleika.
í Dagskrá 21 voru fest á blað forgangsverkefni er ríki skyldu taka til athug-
unar til þess að ná tökum á mengun sjávar frá landi og ríki hvött til heilbrigðrar
landnotkunar er drægi úr mengun er borist gæti til sjávar.46 Dagskrá 21 skildi
hins vegar framtíðarþróun alþjóðaréttar á þessu sviði eftir í töluverðri óvissu.
Ríki voru hvött til þess að „þróa og styrkja Montreal-reglumar eins og við gat
átt“.47 Jafnframt var Umhverfisstofnun Sameinuðu þjóðanna hvött til þess að
boða til alþjóðlegs fundar um gerð alþjóðasamnings um vamir gegn mengun
sjávar frá landi eins og fljótt og kostur er 48
íslenska rrkisstjómin tók virkan þátt í þessum samningaviðræðum og bauð til
síðasta undirbúningsfundar ráðstefnunnar í Reykjavík í mars 1995. A undirbún-
ingsfundinum í Reykjavík lagði íslenska sendinefndin áherslu á að koma af stað
vinnu við gerð hnattræns sáttmála um bann við losun þrávirkra lífrænna efna í
hafið. Málið var tekið upp á stjómarfundi í Umhverfisstofnun Sameinuðu þjóð-
anna í maí 1995 og í febrúar 1997 var endanlega ákveðið að hefja samningavið-
ræður um alþjóðlegan sáttmála. Samningaviðræður hófust í fyrra og er ætlað að
ljúka á næsta ári. Gert er ráð fyrir að í þeim sáttmála verði tekið á tólf tegundum
þrávirkra lífrænna efna sem talið er að mest hætta stafi af en jafnframt að settar
verði reglur um hvemig bæta megi nýjum efnum inn á bannlista samningsins í
framtíðinni.49
42 U.N. Environmental Programme, Annual Review (1980) bls. 78.
43 M’Gonigle. bls. 187-188.
44 Á ensku Agenda 21. U.N. Doc. A/CONF. 151/26 (vols. 1,II,& 111) (1992).
45 M’Gonigle, bls. 211.
46 Ákvæði (i) liðar 28. mgr. 17. gr. Fyrir forgöngu íslensku sendinefndarinnar á ráðstefnunni voru
sérstaklega ræddar aðgerðir til að draga úr losun lífrænna þrávirkra efna og mengun frá landi.
Magnús Jóhannesson: „Verndun hafsins fyrir mengun“.
47 Ákvæði (a) liðar 25. mgr. 17. gr.
48 Ákvæði 26. mgr. 17. gr.
49 Magnús Jóhannesson: „Vemdun hafsins fyrir mengun".
237