Tímarit um uppeldi og menntamál - 01.01.1888, Blaðsíða 37

37
mannavaldinu og ójafnrjettistímanum. J>essi liugsun
hefur pó nokkuð læðst inn hingað frá Danmðrku, og
ætti með öllu að r'ékast á dyr. Með fáfræðinni er ætíð
spilltur hugsunarliáttur, sem parf að lagfæra.
Yjer eigum enga stofnun hjá oss, sem geti heitið
kennaraskóli, vjer verðum að fá fyrirmynd lians frá öðr-
um löndum. Á Finnlandi stendur að mörgu leyti líkt
á og hjá oss, loptslagið er par fremur kalt og fólkið á
við harðan kost að húa, eins og vjer, pað liefur orðið
margt að líða, og barist hraustlega fyrir pjóðerni sínu.
Stjórnin hefur ekki allt af verið góð, heldur en hjá oss,
par er strjáll)yggt víða, og gömul heimilisfræðsla í land-
inu líkt og hjá oss. Um 1860 fóru Finnar að sjá, að
hæta purfti alpýðumenntunina, og að hið fyrsta,sem purfti
að gera, var að stofna skóla par sem kennurum og
kennslukonum yrði veitt æfing og menntun, pví pang-
að til hafði par alls konar fólk verið notað við kennsl-
una. Maður nokkur að nafni Cygnæus, lærður vel og
skólaumsjónarmaður, var sendur til annara landa til
pess að kynna sjer alpýðuskóla og kennaraslcóla; fór hann
um Jjýzkaland og víðar, en beztir póttu honum skólar
á Svisslandi. J>egar hann kom heim, sagði hann fyrir
um, hvernig bezt mundi að haga kennaraskóla á Finn-
landi, voru svo eptir hans ráðum stofnaðir skólarnir, og
liafa peir nú staðið yfir 20 ár með beztu framförum og
árangri. Hjer á eptir fylgir skýrsla, sem gefin var í
fyrra uin pessa kennaraskóla, og sýnir hún bæði hve
vel Finnar búa alpýðukennara sína undir starf sitt, og
hve pýðingarmikið peim pykir, að peir sjeu góðir.
Setjum vjer svo skýrslu pessa hjer, ef verða mætti, aÓ
menn lijer yfir höfuð gæti fengið einhverjar upplýsing-
ar um kennaraskóla, par sem eigi getur langt um liðið,
að pessu máli verði gaumur gefinn á landi hjer.